|
Pipers christelijk hedonisme – een
waarschuwing. Deel I. John Piper is een
populaire schrijver en spreker onder christenen. Hij verkondigt een leer die hij “christelijk hedonisme” noemt. In
dit artikel zullen we zijn boodschap toetsen aan de Bijbel. 1. Wat is hedonisme? Het hedonisme is de
levensfilosofie waarbij het maximaal genieten het hoogste doel is van het
bestaan. Genieten is het doel en de drijfveer van het leven. Je hebt het grove
hedonisme. “Laten we eten en drinken en vrolijk zijn, want morgen sterven we.”
(1 Kor. 15:32. NBG51) En je hebt het filosofische verfijndere hedonisme. Dat is
meer berekenend. Dat redeneert als volgt: Wijn drinken is fijn, daar geniet ik van.
Als ik veel wijn drink dan word ik dronken en volgt er een kater. Als ik
geregeld veel wijn drink, dan raak ik misschien verslaafd en beschadigt het
mijn lever. De juiste weg is met mate drinken. Dat geeft over langere termijn
gezien het meeste genot. Op die manier wijn drinken is de handelwijze die leidt
tot maximaal genieten. Veel mensen zijn tegenwoordige
hedonist. Er is geen hoger geestelijk doel in het leven. Ze vullen de leegte in
hun leven op met pleziertjes, met genieten. Op de grove manier of op de
verfijndere manier. Dit zijn de slagzinnen die je hoort: “Het leven is kort, je
moet er alles uithalen. Genieten is het doel. Mens durf te leven. Jezelf
opofferen voor een ander, dat moet je niet doen, kies voor jezelf. Je leeft
immers maar één
keer.” 2. Christelijk hedonisme? Piper zegt dat er ook
zoiets bestaat als christelijk hedonisme. Een christen moet volgens hem ook
streven naar maximaal genieten. Het verschil met het wereldse hedonisme is dat
een christen streeft naar maximaal genieten van God. Dat moet de
drijfveer van zijn leven en bediening zijn. Piper verbindt ‘leven tot
Gods eer’ en ‘genieten van God’ met elkaar. Volgens hem verheerlijken we God
het meest, als we ons het meeste in Hem verheugen. Ik geef een citaat van de
site van Desiring God, de organisatie van Piper. Eerst het
Engelse citaat, de Nederlandse vertaling staat er onder. ------------------------- Joy is not
optional. It’s essential.
Christian Hedonism is the conviction that God’s ultimate goal in the world (his glory) and our deepest desire (to be happy) are one and the same, because God is most glorified in us when we are most satisfied in him. Not only is God the supreme source of satisfaction for the human soul, but God himself is glorified by our being satisfied in him. Therefore, our pursuit of joy in him is essential. Christian Hedonism claims that the Christian life should be the pursuit of maximum joy in God — joy both in quality and quantity. Fullness of joy and joy forevermore (Psalm 16:11) are found only in him. (https://www.desiringgod.org/topics/christian-hedonism ) ---------------------------- De vertaling. Vreugde
is niet een optie, het is essentieel. Christelijk hedonisme is de overtuiging dat Gods ultieme doel in de wereld (Zijn eer) en ons diepste verlangen (gelukkig zijn) het zelfde zijn, omdat God het meeste in ons wordt verheerlijkt als wij het meest gelukkig zijn in Hem. God is niet alleen de hoogste bron van vreugde voor de menselijke ziel, maar God zelf wordt verheerlijkt als we ons geluk vinden in de vreugde in Hem. Daarom is ons streven en jagen naar ‘vreugde in God’ essentieel. Christelijk hedonisme stelt dat het christelijk leven behoort te bestaan uit het streven (pursuit) naar maximale vreugde in God. Zowel in de hoeveelheid vreugde als in kwaliteit er van. Volheid van vreugde en eeuwigdurende vreugde (Ps. 16:11) zijn alleen in Hem te vinden. Samenvattend: Door ons in God te
verheugen verheerlijken wij God. Daarom moeten wij er naar streven om ons
maximaal in God te verheugen, want dan wordt God maximaal door ons verheerlijkt.
Vreugde is volgens Piper de
focus van het christelijk leven. Het is in zijn ogen het belangrijkste
christelijke gebod. De top prioriteit
(1)
Nog een heel belangrijk
element van Pipers christelijk hedonisme is zijn
subtiele verandering van wat ‘vreugde in God’ is. Hij geeft een geheel eigen
invulling van ‘je verheugen in God’. Volgens hem is het van God genieten.
God ervaren. Dat doe je speciaal door te aanbidden.
(2)
3. Is het Bijbels? Is Pipers
leer over christelijk hedonisme terug te vinden in het onderwijs van Jezus en
de apostelen? Is die leer terug te vinden in de Bijbel. Het antwoord is ‘nee’. De Bijbel heeft wel veel
over vreugde te zeggen, maar dat past niet in Pipers
leer over christelijk hedonisme. 3.1. De Bijbel over vreugde Het is slechts één opdracht onder vele opdrachten De Bijbel spoort ons aan
om ons te verblijden. “Verblijd u altijd in de Heere.”
En “Verblijdt u altijd” (1 Thess. 5:16). “Schep
vreugde in de HEERE” (Psalm 37:5). Maar de aansporing om ons te verheugen is
simpelweg een Bijbelse opdracht zoals er zoveel opdrachten in de Bijbel staan,
bijvoorbeeld de aansporing om dankbaar te zijn, om altijd te bidden, om lief te
hebben, enzovoort. Nergens wordt gezegd dat verheugen in God onze topprioriteit
moet zijn. vreugde heeft altijd een reden Wat bovendien opvalt, is
dat vreugde in de Bijbel altijd een reden heeft. Dat is zo in het Oude
Testament. Keer op keer is er sprake van vreugde over het heil, over God
die verlost uit nood. “wij zullen ons
verheugen en verblijden in zijn heil” (Jesaja
25:9) “Dan zal ik mij verheugen in uw
heil.” (Psalm 9:15). Vele andere zaken worden genoemd. Vreugde over God die
beschermt (Psalm 5:12). Vreugde over God die verlost heeft van vijanden. “In U zal ik mij verblijden … want
mijn vijanden zijn teruggedeinsd, ….” (Psalm 9:1-4). Vreugde over Gods wet.
“Welzalig de man die … zijn vreugde vindt
in de wet van de HEERE en Zijn wet dag en nacht overdenkt.” (Psalm 1:1,2). Vreugde
over Gods werken (Psalm 111:2). Vreugde over overvloed
die God geeft. “vanwege de overvloed van
alles” (Deut. 28:47) Hetzelfde vinden we terug
in het Nieuwe Testament. Ook daar worden allerlei redenen gegeven waarom we ons
als christenen verblijden. We verheugen ons in de
hoop die wij hebben, in wat er gaat komen. “Verblijd
u in de hoop” (Rom. 12:12.) We verheugen ons in het
feit dat onze naam is opgetekend in het boek des levens. “… verblijd u erover dat uw namen opgeschreven zijn in de hemel.”
(Lucas 10:20) Petrus heeft het over onuitsprekelijke vreugde over de
komende zaligheid. (1 Petrus 1:8,9). Johannes spreekt over
blijdschap over kinderen die in de waarheid wandelen. Grotere vreugde dan dit
kent hij niet. “Ik heb geen grotere
blijdschap dan hierover dat ik hoor dat mijn kinderen in de waarheid wandelen.”
(3 Joh. :4). Verhoorde gebeden zijn
ook een bron van grote vreugde, als je dat meemaakt. “… bid, en u zult ontvangen, opdat uw blijdschap volkomen zal worden.”
(Joh. 16:24) Er is vreugde als je waardig
wordt gekeurd om voor het evangelie te lijden. Jezus zei: “Verblijd en verheug u, want uw loon is groot in de hemelen, want zo
hebben ze de profeten vervolgd die er vóór u geweest zijn.” (Matth. 5:12) Enzovoort. + Hoe Piper blijdschap invult Als je deze en andere
zegeningen overdenkt, dan maakt dat dankbaar en blij. Er is voor een christen
altijd een reden om blij te zijn. Maar dat is niet de soort blijdschap waar
Piper het over heeft. Hij vult blijdschap anders in. Blijdschap in de Heer is
volgens hem jezelf verlustigen in de Heer, het is God ervaren. Het is
van God genieten. Wat is blij zijn in de
Heer? Is dat je in Hem
verlustigen, van Hem genieten, Hem ervaren, zoals Piper leert. Of is het blij
zijn over de vele weldaden van God, daarover juichen, daar blij en dankbaar
over zijn. Als je alle Bijbelplaatsen
in het Oude en Nieuwe Testament doorneemt die spreken over blijdschap of
vreugde, dan zie je dat het altijd om het laatste gaat. Blijdschap over Gods
weldaden. We zien wel dat God, voor
zijn daden, maar ook voor zijn grootheid en zijn volmaakte karakter wordt
geloofd en geprezen. In lofprijzing stilstaan bij die dingen zal ongetwijfeld
vreugde en dankbaarheid in de harten hebben gewekt. Pipers opvatting dat ‘vreugde in de God’ het ‘genieten
van God’ is, klinkt vroom en super geestelijk, maar is in strijd met de Bijbel.
Tot zover de toetsing van
wat Piper over vreugde en ‘jezelf in God verblijden’ zegt. We gaan door met wat
hij leert over ‘God verheerlijken door ons in Hem te verheugen’. 3.2. Wat de Bijbel zegt over God verheerlijken De Bijbel verbindt ‘je in
God verheugen’ niet met ‘God verheerlijken’. Er staat nergens in de Bijbel dat
we ons in God moeten verheugen om daardoor God te verheerlijken. Die link wordt
niet gelegd, terwijl dit de kern is van Pipers
christelijke hedonisme. Als dit werkelijk
fundamenteel zou zijn voor het christenleven, dan zouden we die leer terug
moeten vinden bij Jezus en de apostelen, maar dat is niet het geval. Hoe kunnen wij als
christenen God verheerlijken? We verheerlijken God door
goede werken te doen. “Laat uw licht zo schijnen
voor de mensen, dat zij uw goede werken zien en uw Vader, Die in de hemelen is,
verheerlijken.” (Matth. 5:16) We verheerlijken God door
waardig te wandelen, door een sieraad te zijn voor de leer. “ … opdat zij het onderwijs van God, onze Zaligmaker,
in alles tot sieraad mogen strekken.” (Titus 2:10) We verheerlijken God door
zijn naam te belijden voor een vijandige wereld. We verheerlijken God door ons
lijden voor Hem. “En dit zei Hij om aan
te duiden met wat voor dood hij God verheerlijken zou.” (Joh. 21:19) We verheerlijken Hem met
onze rijkdom, door vrijgevigheid. “Vereer
de HEERE met je bezit, met de eerstelingen van heel je opbrengst …” (Spr. 3:9) We verheerlijken God door,
net als Jezus, het werk dat Hij ons te doen heeft gegeven te volbrengen. “Ik heb U verheerlijkt op de aarde. Ik heb
het werk volbracht dat U Mij gegeven hebt om te doen.” (Joh. 17:4) Enzovoort. Er wordt in de Bijbel aangegeven
hoe wij God kunnen verheerlijken, maar God verheerlijken door ons in Hem te
verheugen wordt niet genoemd. 3.3. Wat is volgens de Bijbel topprioriteit in het
christelijk leven? Is dat het najagen (the pursuit) van vreugde in God, zoals Piper beweert? Ook
dit is niet terug te vinden in de Bijbel. Wat is dan, volgens de Bijbel, wel
topprioriteit in het leven van de christen? Wat zijn de dingen waar een
christen naar moet ‘jagen’? Dit zijn de voornaamste: -Jaag naar de liefde,
naar liefhebben. “Jaag de liefde na … “
(1 Kor. 14:1) -Jaag naar vrede met
allen. “Jaag de vrede na met allen …” (Hebr. 12:14) -Jaag naar de heiliging “Jaag …
na … de heiliging, zonder welke niemand de Heere zal
zien.” (Hebr. 12:14) -Jaag altijd het goede
na, voor elkaar en voor allen. “Pas op
dat niemand een ander kwaad met kwaad vergeldt, maar jaag altijd het goede na, én voor elkaar én voor allen.”
(1 Thess. 5:15) -Jaag naar gerechtigheid,
godsvrucht, geloof, liefde volharding en zachtmoedigheid. “Jaag
daarentegen gerechtigheid, godsvrucht, geloof, liefde, volharding en
zachtmoedigheid na.” (1 Timotheus 6:11). De begeerten der jeugd ontvluchten
en deze dingen najagen. Gerechtigheid, geloof, liefde en vrede. (2 Tim. 2:22) Jagen naar blijdschap en naar
‘genieten van God’ ontbreken. 3.4. Voorlopige conclusie We hebben basisstellingen
van Pipers christelijk hedonisme bekeken. Ze zij zijn
niet in de Bijbel terug te vinden. De Bijbel spreekt wel over
vreugde, maar de aansporing om je te verheugen is slechts één van de vele opdrachten die in
de Bijbel staan. Het is geen topprioriteit. De Bijbel geeft aan waar wij als
christenen naar moeten jagen, maar jagen naar vreugde ontbreekt in de lijst. En als het om vreugde
gaat, wordt altijd een concrete reden genoemd, een zegen van God. Het gaat niet
over het genieten van God, het gaat niet over het ervaren van God. En je verheugen in God wordt
in de Bijbel niet verbonden met het verheerlijken van God. Hoe kan het dat Piper dit
niet ziet? Het is verbijsterend. Nog
onbegrijpelijker is dat zo veel orthodox reformatorische en evangelische
christenen zijn leer hebben aanvaard. Systematisch onderzoek
van de Bijbel maakt duidelijk dat Pipers leer over hedonisme
volledig ontbreekt. Dit is eenvoudig te controleren. Gebruik je concordantie,
gebruik de zoekfunctie van je digitale Bijbel en neem de teksten over blijdschap
en vreugde door. Doe hetzelfde met verheerlijken. En zet op een rijtje wat
volgens de Bijbel topprioriteit moet zijn in het christenleven, begin met het
woord jagen. Piper erkent zelf dat hij
niet op zijn leer over hedonisme is gekomen door de Bijbel te bestuderen. De
aanzet waren de leringen van de Franse rooms-katholieke filosoof Blaise Pascal
(3)
. En het “licht” is bij hem op
gegaan toen hij een artikel van C.S. Lewis las.
(4)
In het artikel gaf Lewis geen Bijbelstudie maar een
filosofische beschouwing. Twee duizend jaar hebben
christenen de Bijbel gelezen en bestudeerd, maar nooit is iemand van hen bij de
kernstellingen van Pipers christelijke hedonisme uit gekomen
(5)
Dat wij God verheerlijken door ons in Hem te verheugen. En dat
daarom de jacht naar vreugde in God topprioriteit moet zijn in ons leven. Toen hij eenmaal deze
lijn te pakken had, vond hij deze “waarheid” vervolgens op vele plaatsen terug
in de Bijbel. In werkelijkheid begon hij die leer overal in de Bijbel “in te
lezen”. Daar worden in het
volgende punt enkele voorbeelden van gegeven. 4. Piper
probeert er wel een Bijbelse basis aan te geven We zullen hieronder twee sleutelteksten
bespreken die hij keer op keer in boeken en preken herhaald. Teksten die
volgens hem zijn leer over christelijk hedonisme zouden bevestigen. + Deuteronomium. 28:47-49 “Omdat u de HEERE, uw
God, niet gediend zult hebben met blijdschap en hartelijke vreugde, vanwege de
overvloed van alles, zult u uw vijanden, die de HEERE op u af zal sturen,
dienen met honger en dorst, met naaktheid en gebrek aan alles. Hij zal u een
ijzeren juk op de hals leggen, totdat Hij u wegvaagt. De HEERE zal een volk van
ver weg tegen u doen opkomen, van het einde van de aarde, zoals een arend aan
komt zweven; een volk waarvan u de taal niet verstaat, …” Pipers uitleg en toepassing. Het is niet genoeg dat we
God dienen, we moeten het met blijdschap en hartelijke vreugde doen en als we
dat niet doen, dan zal God ons straffen. Je in God verheugen is een bevel van
Godswege en het niet uitvoeren van dit bevel heeft zeer ernstige consequenties.
Opnieuw verbijsterend. Waarom? De dreiging met deze
vloek is niet van toepassing op de christelijke gemeente. God gaat geen
“vijanden” op christenen afsturen die te kort schieten in vreugde in God. Vijanden
die een ijzeren juk op onze hals leggen totdat we weggevaagd zijn. Laten we kijken naar de
context van de verzen. De verzen staan in Deuteronomium 28. In dit hoofdstuk
wordt de vloek en de zegen aangekondigd die onderdeel zijn van het verbond dat
God met Israel bij de Sinai heeft gesloten. Als
Israel naar God zou luisteren, dan zou er zegen zijn. Als Israel niet naar God
zou luisteren, dan zou er vloek volgen. “En het zal gebeuren, als u de stem van de HEERE,
uw God, nauwgezet gehoorzaam bent, door al Zijn geboden, die ik u heden gebied,
nauwlettend in acht te nemen, dat de HEERE, uw God, u dan een plaats zal geven
hoog boven alle volken van de aarde. En al deze zegeningen zullen over u komen
en u bereiken, wanneer u de stem van de HEERE, uw God, gehoorzaam bent.” (Deut. 28:1-2) “Daarentegen zal het gebeuren, als u de stem van
de HEERE, uw God, niet gehoorzaam bent door al Zijn geboden en Zijn
verordeningen, die ik u heden gebied, nauwlettend te houden, dat al deze
vervloekingen over u zullen komen en u zullen treffen. “ (Deut. 28:15) Dit is de grote lijn van
Deuteronomium 28. Hier gaat het om. Vreugde wordt niet genoemd, het gaat om
gehoorzaamheid. In één van de aangekondigde vloeken
wordt wel gesproken over God dienen met vreugde. Dat is het vers waar Piper op
wijst. “Omdat u de HEERE, uw God, niet
gediend zult hebben met blijdschap en hartelijke vreugde, vanwege de overvloed
van alles, zult u uw vijanden, die de HEERE op u af zal sturen, dienen met
honger en dorst, met naaktheid en gebrek aan alles …” (Deut. 28:47.48) De sleutel tot het juist
verstaan van dit vers zit hem in de woorden: “vanwege de overvloed van alles” (:47) God had het volk gezegend
met allerlei materiële zegeningen, in de eerste plaats de verlossing uit
Egypte. Daar had het volk dankbaar en blij over moeten zijn. Dat had de
motivatie moeten zijn om God met blijdschap te dienen. Het ‘dienen met vreugde’
in vers Deut. 28:47 heeft te maken met overvloed, met de zegen van God. Het
heeft niets te maken met het je verheugen en verlustigen in God. Het gaat om
blijdschap over Gods weldaden. “Omdat u
de HEERE, uw God, niet gediend zult hebben met blijdschap en hartelijke
vreugde, vanwege de overvloed van alles,
…” We kunnen hier als
christenen wel een geestelijke les uithalen. Ook wij behoren ons te verheugen
over alle zegeningen waarmee God ons zegent. Blij zijn over de hoop, over onze
redding, over verhoorde gebeden, enzovoort. Als we God daar voor danken, dan
zal blijdschap ons hart vervullen. Maar het is ver gezocht om in dit vers Pipers leer over christelijk hedonisme terug te vinden.
Temeer omdat, zoals we hierboven gezien hebben, die leer volledig ontbreekt in
de Bijbel. Nog een vers. + Psalm 37:4 “Schep vreugde in de HEERE, dan zal Hij u geven
wat uw hart verlangt.” Piper verwijst in zijn
bekendste boek “Desiring God” tien keer naar dit
vers. Hij zegt dat dit vers aantoont dat ‘je in God verheugen’ een bevel is.
Het is een gebod. Maar als je naar de context van het vers kijkt, dan zie je
dat dit niet klopt. Het is geen bevel, het is een pastoraal advies dat David
geeft. In psalm 37 geeft David advies
over hoe te reageren als je verdrukt wordt door vijanden. Hij spreekt over
goddelozen die het gemunt hebben op de rechtvaardige. “De goddeloze loert op de rechtvaardige en probeert hem te doden” (:32).
Als dat je situatie is, dan beveelt David het volgende aan: - Ontsteek niet in woede
over de kwaaddoeners (:1) -Benijd niet wie onrecht
doen, want zij zullen snel verdorren ... (:1) -Vertrouw op de HEERE en
doe het goede (:3) -Bewoon de aarde en voedt
u met trouw (:3) -Schep vreugde in de
HEERE (:4) -Vertrouw uw wel aan de HEERE
toe (:5) -En vertrouw op Hem (:5) -Zwijg voor de Heere (:7) -En verwacht Hem (;7) -Ontsteek niet in woede
over … een man die listige plannen uitvoert (:7) -Keer u af van het kwade,
doe het goede (:27) -Wacht op de HEERE (:34) -En houdt u aan Zijn weg
(:34) -Let op de vrome en zie
naar de oprechte, want het einde van de man zal vrede zijn (:37) Dit is geen bindende
wetgeving uit de wet van Mozes. Het gaat hier niet om geboden. Het is
instructie hoe te handelen als je in die bepaalde omstandigheden terecht komt.
De aansporing om je te verheugen in de Heer staat in een rij van andere
aansporingen. Het wordt niet speciaal benadrukt. Vertrouw op God wordt twee
keer herhaald. Dat is het belangrijkste dat je in zo’n situatie moet doen. Let op wat het vers niet
zegt. Het zegt niet dat wij God
verheerlijken door ons in Hem te verheugen. Dat is de basisstelling van Pipers Hedonisme. Er staat ook niet dat vreugde in de Heer
de topprioriteit in het geestelijk leven van een gelovige moet zijn. Hoe kun je uit dit vers Pipers hedonisme halen? En toch doet hij dat. 4. De
ernstige gevolgen van Pipers leer Wat hij onderwijst is
niet onschadelijk. Vanuit zijn leer over het hedonisme herinterpreteert en
verandert hij vele onderdelen van de christelijke leer en de praktijk. Met als
gevolg dat veel zaken uit het lood worden geslagen. We hebben hierboven, in
punt 3.1, al gezien hoe hij “blijdschap” in de Heer op een subtiele manier anders
invult. Hieronder worden nog enkele
van de gevolgen van Pipers christelijk hedonisme kort
aangestipt. Een uitgebreidere bespreking volgt in deel II. 4.1. Het beeld van God Zijn leer beïnvloed onder
meer het beeld van God. Hij leert dat God ook een hedonist is. Volgens hem doet
God alles wat Hij doet omdat Hij daar van geniet. Hij geniet van zichzelf. Enkele citaten van p. 23
van Pipers boek “Verlangen naar God”: -“De grond van het
christelijk hedonisme is dat God zich het meest verheugd in zichzelf” -Het hoogste doel van
God, in alles wat Hij doet met zijn schepping, is “het genoegen dat Hij schept
in het verheerlijken van zichzelf”. -God zet zijn soevereine
macht en wijsheid in “om volkomen van zijn eigen heerlijkheid te kunnen genieten”
(6)
Een belangrijk onderdeel
van het Bijbelse beeld van God is het feit dat God liefde is. Maar ook dat
beschadigt Piper. De liefde van God is
volgens hem niet onbaatzuchtig. God is volgens hem een hedonist. En God heeft
lief omdat Hij daar zelf gelukkig van wordt. Terwijl de Bijbel zegt
dat God liefheeft omdat hij liefde is (1 Joh. 4:7,8). Hij ontfermt Zich
omdat Hij een ontfermer is (Psalm 116:5). Zo is Hij,
zo is zijn natuur. De Bijbel zegt dat de liefde zichzelf niet zoekt (1 Kor.
13:5. NBG51). Zo is het ook met de agape liefde van
God. Maar dat weerspreekt en verduistert Piper. Het is schrikwekkend hoe
Piper met zijn filosofie over het hedonisme het beeld van God en het karakter
van God beschadigd. Dit is een ernstige zaak. “U hebt niet juist over mij
gesproken” (Job. 42:7) 4.2. Aanbidding, worship Zijn leer over hedonisme beïnvloed
zijn visie op aanbidding. Aanbidding is volgens hem een ervaring (een experience), het is jezelf verlustigen in God. Maar als je de Bijbelteksten
die over aanbidding spreken naloopt, blijkt dat over emotie niet wordt
gesproken. Bij aanbidding is emotie op zijn hoogst een bijzaak, een gevolg,
niet de essentie zelf. Volgens de Bijbel is aanbidding: ‘het erkennen van God
als God’. Dat kun je doen met woorden: Hem belijden, danken, loven en door je
daden zoals voor God knielen, jezelf voor Hem neerwerpen. Satan vroeg Jezus om hem
te aanbidden. Als Jezus dat zou doen, dan zou satan hem alle koninkrijken van
de wereld geven. “ … en [de duivel] zei
tegen Hem: Dit alles zal ik U geven, als U knielt en mij aanbidt.” (Matth. 4:9) Hij vroeg Jezus om hem te
aanbidden, dat wil zeggen hij vroeg Jezus om hem te erkennen als God en voor
hem te knielen. Met zijn voorstel om hem te aanbidden vroeg hij Jezus niet om
zich ‘te verlustigen in hem’. (Dat is de essentie van Pipers
definitie van aanbidding). Daar dachten Jezus en de satan niet aan, toen ze met
elkaar over aanbidding spraken. Dit illustreert dat Pipers
opvatting van aanbidding absurd is en onbijbels. Enkele citaten van Piper
over aanbidding: “Aanbidding is het
feestmaal van het christelijk hedonisme” (Verlangen naar God, p. 67). Je gaat
God “eten”. Aanbidden is genieten van
God. Hij spreekt over “feasting fully
on His Beauty” (Desiring God, p. 97)
(7)
-. “ … deze gevoelens …
vormen de essentie van eeuwige aanbidding …” (p. 82) In zijn boek Verlangen naar God schrijft hij over
drie fasen van worship (pp. 86,87). Die fasen leiden
naar wat hij noemt de ideale worship ervaring. In het
originele Engelstalig boek spreekt Piper over “the ideal
experience of worship”
(8)
. Die fasen leiden naar het ervaren van “de volle vreugde in God”. In de eerste fase is er verdriet
over de dorheid van je ziel. Er is weinig verlangen naar God, er is weinig
genieten van God. Maar toch is er verdriet over de dorheid. In de tweede fase, de tussenfase, voelen we
de volheid van vreugde nog niet, maar we proeven er van, we verlangen er naar.
Dan kom de derde fase, de eindfase. Waarin we zonder beperking vreugde ervaren
over ‘alle facetten van Gods volmaaktheid’. In deze fase zijn we verzadigd met
Gods volkomenheid. En we vloeien over van blijdschap over de gemeenschap met
Hem. Dit is, volgens Piper,
het feest van het christelijk hedonisme. In de derde fase kun je
beleven dat je wordt losgemaakt van je gedachten en geredeneer. Je stijgt er
bovenuit. Piper zegt daar dit over: “ … in the moment of autenthic
emotion, the calculation vanishes. We are transported (perhaps only for
seconds) above the reasoning work of the mind, and we experience
feeling without reference to logical
of practical implications”
(9)
(de onderstreping is van mij) Dit heeft niets te maken
met aanbidding zoals de Bijbel er over spreekt. Dit lijkt als twee druppels
water op wat in de rooms-katholieke mystiek de toestand of ‘staat van
contemplatie’ wordt genoemd. Een staat waarin redeneren stopt en je God
ervaart, waarin je God ‘schouwt’. Het is een soort trance, waarin je een diep
gevoel van geluk voelt. Als je dit niet zo
beleeft dan is je aanbidding volgens Piper niet echt, niet authentiek. Dan past
hij Mattheus 15:8 op je toe. Dat vers spreekt over
het vergeefs eren van God omdat het hart ver is van God. “Dit volk nadert tot Mij met hun mond en eert Mij met de lippen, maar
hun hart houdt zich ver bij Mij vandaan …” Dit is schandelijk
misbruik van de Bijbel. Dat blijkt als je naar de context van het vers kijkt.
Jezus spreekt hier, in Mattheus 15:1-9, tegen de Farizeeën,
die Hem verwierpen. Ze hadden allerlei menselijke geboden aan de wet van Mozes
toegevoegd, waardoor ze het woord van God krachteloos maakten. Terwijl ze
intussen wel op hun manier godsdienstig waren. Tegen hen zegt Hij: “En zo hebt u door uw overlevering het gebod van
God krachteloos gemaakt. Huichelaars! Terecht heeft Jesaja
over u geprofeteerd, toen hij zei: Dit volk nadert tot Mij met hun mond en eert
Mij met de lippen, maar hun hart houdt zich ver bij Mij vandaan; maar
tevergeefs eren zij Mij, omdat
zij leringen onderwijzen die geboden van mensen zijn.” (Matth. 15:6-9) Waarom eerden ze God
tevergeefs? Is dat omdat er te weinig emotie in hun aanbidding was? Is dat
omdat ze niet wegzweefden in worship? Nee. Het is
omdat zij leringen onderwezen die geboden van mensen zijn. Ze waren huichelaars
want ze deden zich voor als gelovigen, terwijl ze intussen het woord van God
krachteloos maakten. Het is ronduit schokkend
dat Piper dit vers toepast op medegelovigen. Op gelovigen die Jezus liefhebben,
maar die zijn door hedonisme gekleurde visie op worship
afwijzen. Dit is opnieuw een
voorbeeld van Pipers schriftinleg. Hij leest zijn
theorie er ‘in’ en verandert daardoor de betekenis van het Bijbelvers. 4.3. De zondeval Volgens het christelijk
hedonisme, was de zonde van Eva niet zozeer dat ze ongehoorzaam was. Haar zonde
was ook niet dat ze God niet geloofde en vertrouwde en ook niet dat ze als God
wilde zijn. Dat is niet wat, volgens Piper, ten diepste haar zonde was. De
oorzaak van de zondeval was volgens hem Eva’s ontevredenheid met God, ze zocht
haar geluk in iets anders dan God Zelf. Ze begeerde iets anders dan God zelf. Dat
ziet hij als de essentie van haar zonde
(10)
. Als de essentie van de
zondeval. Deze gedachte is volledig
afwezig in de Bijbel. Het wordt niet genoemd als in de Bijbel de zonde van Adam
en Eva ter sprake komt. Neem Romeinen 5:12-21. Dit gedeelte spreekt over de
zondeval. Acht keer wordt het woord overtreding gebruikt, één maal ongehoorzaamheid. 4.4. Het ultieme kwaad, zijn opvatting over wat
zonde is In 2017 heeft Piper op de
grote jaarlijkse Passion conferentie een toespraak
gehouden met als titel “The Ultimate Essence of Evil”
(11)
. Wat is volgens hem het ultieme kwaad?
Wat is volgens hem de essentie van het kwaad? Het is het kwijt raken van God
als de bron van je geluk. Het is de voorkeur geven aan iets of iemand anders
dan God. Enkele citaten uit zijn
lezing: -The ultimate
essence of evil is the failure
to be satisfied in God -The ultimate
essence of evil is a preference
for other things, other people,
anything created more than God, that is the ultimate essence of evil biblically -Disobedience
of law-breaking is not the ultimate essence of evil De vertaling: -De ultieme essentie van
het kwaad is het falen om verzadigt te zijn in God -De ultieme essentie van
het kwaad is het hebben van een voorkeur voor andere dingen, voor andere
mensen, voor iets van de geschapen dingen, boven God. Dat is Bijbels gezien de
ultieme essentie van het kwaad. -Ongehoorzaamheid of het
breken van de wet is niet de ultieme essentie van het kwaad. Het ultieme kwaad is volgens
Piper niet ongehoorzaamheid en opstand tegen de heilige en liefdevolle God. Het
is niet boosaardigheid, zondige hartstochten, verdorvenheid, ongerechtigheid.
Het is niet hoogmoed, als God willen zijn. Nee, het is je vervulling en vreugde
in iets anders zoeken dan in God. In de lijn van het christelijk hedonisme
wordt zonde gereduceerd tot je doel missen. Als je God niet tot bron van je
geluk en vreugde maakt, dan mis je het doel waarvoor je geschapen bent. 4.5. Het evangelie Ook hier wordt op
subtiele wijze de nadruk verlegd. De diagnose van de nood van de mens wordt: De
fout die de mensen maken, is dat ze geluk zoeken in andere dingen dan God. Dat
is de oorzaak van de nood waarin ze verkeren. Dat is ten diepste hun probleem
waardoor ze hun doel missen. Onze opdracht is om hen dat duidelijk te maken en
hen aansporen om hun geluk in God te gaan zoeken. Samengevat wordt dit dan de
boodschap: “Je zoekt naar geluk, maar je zoekt het op de verkeerde plaats. Je
mist je doel als mens. Je kunt het geluk alleen bij God vinden, in de relatie
met Hem. Je probeert de leegte in jezelf op te vullen met allerlei dingen, maar
alleen God kan het hart bevredigen. Daarom, stop met het zoeken van je geluk in
andere dingen dan in God. Ga je geluk in God zoeken.” Deze boodschap is op zich
niet onjuist, maar het is niet de kern van het evangelie. In de Bijbel wordt hier
zeer weinig nadruk op gelegd. Je vindt er bijvoorbeeld geen spoor van terug in
de evangelieprediking van de apostelen. Neem de evangelisatie boodschappen van
Paulus in Athene (Hand. 17:22-31) en Antiochië
(Hand. 13:17-41). Of de boodschap van Petrus op de
pinksterdag (Hand. 2). Of in de brieven van de apostelen. In de Romeinen brief
geeft Paulus in de eerste drie hoofdstukken een ordelijke uiteenzetting van het
evangelie. Ook daar ontbreekt het verhaal van Piper over het christelijke hedonisme
volledig. Pipers theorie over het zoeken van je
vreugde in iets anders dan God. Paulus heeft het over de toorn van God,
ongerechtigheid, mensen die God niet willen erkennen, schuld, strafwaardigheid
en over gerechtigheid buiten de wet om door het geloof in Jezus. Een voorbeeld van hoe Pipers leer over christelijk hedonisme zijn evangelieverkondiging
beïnvloed is zijn boodschap op Passion 2020. Hier is
een analyse, met citaten van zijn boodschap: https://www.therealjohnpiper.com/piper-at-passion-2020/ Zijn boodschap werkt
door, een voorbeeld is de cursus “Life Explored” uitgegeven
door het IBB.
(12)
4.6. Het christelijk leven en Gods geboden Het christelijk hedonisme
ontwricht ook het christelijk leven. En onze houding tegenover Gods geboden. Het christelijk hedonisme
zegt dat we ons niet zozeer moeten richten op het onderhouden van Gods geboden,
maar op onze relatie met de Heer. En dat het najagen van vreugde in God
topprioriteit moet zijn. Als je, je vreugde in God zoekt, dan zal dat je de
goede richting opsturen, dan zal dat je aanzetten tot gehoorzaamheid. Dan valt
alles op zijn plaats. Als je, je richt op de geboden, op waarheid, op
zuiverheid in de leer, dan maak je dezelfde fout als Eva. Je zet dan iets
anders op de plaats van God. Dan worden de geboden, de verdediging van de
waarheid, je afgod. Dan is er iets mis met je geestelijk leven. Dan heb je zielzorg
nodig om hiervan af geholpen te worden. Christen hedonisten, zo
beweert Piper, “are the least duty
oriented and most God-besotted
people in the world”
(13)
(Piper, Desiring God, p. 105) Een christen is een
liefhebber van God. En als hij God werkelijk lief heeft, als hij werkelijk “God-besotted” is, dan is hij niet ‘plicht georiënteerd’,
maar ‘liefdesdronken’ van God. Wat doet Piper? + Hij relativeert het
kwaad van het breken van Gods wet Hij vindt het verliezen
van je “smaak” voor God een groter kwaad dan het kwaad van het breken van Gods
wet. Ik herhaal de citaten die
hierboven in punt 4.4. zijn gegeven. “The ultimate
essence of evil is the failure
to be satisfied in God” en
”the ultimate essence of evil
is a preference for other things, other
people, anything created more than God, that is the ultimate essence of evil. Biblically”. “Disobedience of law-breaking is not the ultimate essence of evil”. Zo relativeert hij de
zonde. + Hij maakt een valse
tegenstelling Piper maakt een valse tegenstelling
tussen gericht zijn op het onderhouden van de geboden en de persoonlijke omgang
met God. Jezus verbindt juist de liefde voor Hem met het onderhouden van zijn
geboden. Hij zei: “Wie Mijn geboden heeft en die in acht neemt, die is het die
Mij liefheeft, en wie Mij liefheeft, hem zal Mijn Vader liefhebben; en Ik zal
hem liefhebben en Mijzelf aan hem openbaren.” (Joh. 14:21). Aan wie openbaart Jezus
zich dieper? Aan “wie mijn geboden heeft en die in acht neemt”. + Hij negeert wat Jezus
heeft gezegd over zijn geboden in de grote opdracht Jezus zegt in Mattheus 28:19: “Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen
dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun
lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen.” De nieuwe discipelen
moesten alles leren onderhouden wat Jezus bevolen had. Hoezo, niet richten op de
geboden? Jezus sprak herhaaldelijk
over “mijn geboden” (Joh. 14:14, 15,21, 15:10). + Piper beweert dat wij
als christenen niet onder de wet zijn Hij komt gevaarlijk dicht
in de buurt van het antinomianisme. Hij beweert dat
wij als christenen niet onder de wet van Mozes zijn, we zijn niet onder de tien
geboden
(14)
(14) NOOT14. Hij heeft de tien geboden in feite vervangen door het ene gebod
om je in God te verheugen. Evangelische christenen
zeggen ook dat we als christenen niet onder de wet van Mozes zijn, maar zij
zeggen tegelijkertijd dat we wel onder ‘de wet van Christus’ zijn (1 Kor. 9:21).
De geboden van Jezus en de opdrachten in de brieven van het Nieuwe Testament
zijn de bindende leefregel voor de christenen
(15)
. God verwacht dat we
doen wat ons in de Bijbel wordt opgedragen. We moeten daders van het woord zijn:
“En wees daders van het Woord en niet alleen hoorders. Anders bedriegt u
uzelf.” (Jakobus 1:22) Jezus verwacht en eist gehoorzaamheid.
“Waarom noemt u Mij Heere, Heere,
en doet niet wat Ik zeg?” (Lucas 6:46). “U bent Mijn vrienden, als u doet wat
Ik u gebied.” (Joh. 15:14) + Hij negeert wat de Bijbel
zegt over de motivatie om te gehoorzamen Bij het christelijke
hedonisme is de vreugde in God de drijvende kracht om te gehoorzamen. Die
gedachte komt je niet in het onderwijs van Jezus en de apostelen tegen
(16)
. Er worden wel verschillende andere motieven gegeven voor
gehoorzaamheid. Zoals dankbaarheid en wederliefde. “met beroep op de barmhartigheden Gods” (Romeinen 12:1, NBG51) Ook de vreze des Heren is
een motief om te gehoorzamen. Als we, als christen, bewust ongehoorzaam zijn,
dan zal God ons tuchtigen (Hebr. 12:6, 1 Kor. 11:32). Dat ontdekte Jona, dat zullen ook wij ontdekken. Paulus zei: “Wee mij indien ik het evangelie niet
verkondig” (1 Kor. 9:16). God laat niet met zich spotten. “Dwaal niet, God laat niet met Zich spotten,
want wat de mens zaait, zal hij ook oogsten.” (Gal. 6:7). Die waarheid moet
een gezonde heilzame vrees voor God in ons hart opwekken. Wij moeten als
christenen als gehoorzame kinderen wandelen in de vreze des Heren. (1 Petrus 1:14-17) + Piper stuurt de
christenen in de richting van het ‘positive only’ Christendom. Pipers hedonisme relativeert het belang van de geboden,
van gehoorzaamheid, van plicht, van de vreze des Heren, door christenen te
leren dat ze zich niet moeten richten op deze dingen, maar op het najagen van
vreugde in God. Door dat te doen stuurt Piper de christenen in de richting van
het ‘positive only’
Christendom. Je richten op de geboden,
aandringen op zuiverheid in de leer, aandringen op afscheiding van valse leer,
dat alles wordt verdacht gemaakt. Dat wordt opzij geschoven als ongeestelijke
en schadelijk. Die houding en mentaliteit ben ik tegen gekomen bij volgelingen
van Piper. 5. Konklusie Pipers christelijk hedonisme is gevaarlijk omdat het de bijbelse leer over vreugde in de Heer en de bijbels leer over aanbidding, God, liefde, het evangelie,
de geboden, de zonde en de zondeval verdraait. Het boek brengt een onbijbels vorm van spiritualiteit die om vreugde en
aanbidden draait. Terwijl de bijbelse spiritualiteit
deze twee kernwoorden heeft: geloof en gehoorzaamheid. Zoals het bekende
Engelse lied zegt: “Trust and obey, there is no other
way tot be happy in Jesus but to trust and obey”. Hier is het lied met de tekst: https://www.youtube.com/watch?v=FHCVIp1kqPo Deze waarschuwing van Paulus is van toepassing op
het christen hedonisme: “Dit zeg ik, opdat niemand u met drogredenen
misleide … Ziet toe, dat niemand u medeslepe door
zijn wijsbegeerte (C.S. Lewis, Pascal, Piper!) en
door ijdel bedrog in overeenstemming met de overlevering der mensen, met de
wereldgeesten en niet met Christus, …” (Kolossenzen
2:4 en :8) Wordt vervolgd. --------------------------- Eindnoten
1.
Enkele citaten uit Pipers boek uit 2001: “The Dangerous Duty
of Delight”. “Maximizing our
joy in God is what we are created for” (p. 16), “The radical implication is that persuing pleasure
in God is our highest calling.” (p. 21)
2.
Aanbidden is genieten van God. Piper spreekt over
“feasting fully on His Beauty”, Piper, Desiring God, p. 97
3.
Piper, Verlangen naar God, pp. 10-13 4. Piper, Verlangen naar God, pp 11,12
5.
Blaise Pascal was een roomskatholiek
filosoof die niet in het bijbelse evangelie geloofde.
C.S. Lewis filosifeerde net
als Pascal. Hij deed niet aan Bijbelstudie. Hij leerde vele onbijbelse
zaken. Zie dit artkel over het leven en de leer van Lewis: http://www.verhoevenmarc.be/PDF/CS-Lewis.pdf
6.
Dit is
speculatie gebaseerd op menselijk geredeneer. De Bijbel doet geen directe
uitspraken over waarom God doet wat Hij doet. Over wat Gods diepste
motief is. Piper denkt het te weten. Hij denkt meer te weten over God, dan God
over Zichzelf heeft bekend gemaakt. Hij gaat verder dan de Schrift, hij gaat
boven de Schrift uit.
7.
In de Nederlandse vertaling valt weg wat Piper
hier zegt.
8.
Opnieuw gaat er wat verloren in de Nederlandse
vertaling. De Nederlandse vertaling spreekt over “de ideale vorm van
aanbidding”, maar in het origineel wordt gesproken over “the ideal experience of worship”. Een ervaring.
9.
Piper, Desiring God, p. 92.
Dit is wat er in de Nederlandse vertaling staat: “Als het echte gevoel
komt, dan verwijnt alle berekening. We worden (al is
het miscchien maar enkele seconden) boven het
redeneerwerk van ons denken uitgetild en ervaren een bepaald gevoel zonder ons
druk te maken over logische of praktische gevolgen.” (Piper, Verlangen naar
God, p. 81)
10.
Citaat uit de toespraakt
van Piper die hij heeft gegeven op de grote jaarlijkse Passion
conferentie. “What was the essence of the Fall of humanity? Was it the eating of the forbiddenfruit? No! “The moral outrage, the horror of what happenend here was that Adam and Eve desired, desired, desired this fruit more than God, that is the essence of evil … eating was not the essence of evil, because before
they ate they had lost their tase for God, and that is the ultimate outrage in the universe.” Nog een
citaat “Disobience to the command
of God is not more basic, not more fundamental than what they
desired above God” , dit is
de link naaar de lezing: https://www.youtube.com/watch?v=-zzsi3uYNZ8
11.
https://www.youtube.com/watch?v=-zzsi3uYNZ8
12.
. Enkele citaten uit de cursus. Van pagine 9 drie citaten:“Dat we gemaakt zijn naar het beeld
van God betekent dat we deze God kunnen leren kennen. En dat we van Hem kunnen
genieten”, “We bloeien het meeste op en we kunnen het beste van Hem genieten,
als we Hem op een goede manier weerspiegelen”, “in plaats van dat we genieten
van onze Schepper en Hem weerspiegelen, genieten we meer van ‘schepsels’ en
reflecteren we hen. We hebben andere goden”. Van pagina 25. “We denken soms dat
God veeleisend is voor ons. Maar Hij is juist overweldigend vrijgevig”. Life Explored, werkboek, 2017, IBB
13.
De Nederlandse
vertaling is niet nauwkeurig. Het is een soort parafrase. “… mensen die weten
wat liefde is, weten niet wat plicht is, verblind als ze zijn door God.”
(Verlangen naar God, p. 95) 14. https://www.youtube.com/watch?v=xR6l87FiR_8 15. De apostelen herhalen en bevestigen in hun onderwijs 9 van de 10 geboden. Het sabbatsgebod wordt niet herhaald
16.
Er is één tekst over Jezus die zegt dat Hij om
de vreugde die voor Hem lag
het kruis op zich genomen heeft (Hebr. 12:2). Het gaat hier om
de vreugde die Jezus zou beleven na
zijn dood, opstanding en hemelvaart. Het gaat niet om
de vreugde die Jezus toen hij op aarde
was al beleefde. Het vooruitzicht
van de vreugde die zou komen, was mede een reden om
de weg van het kruis te gaan. Onder meer de vreugde over de redding van zondaren. -------------------- |