|
Een halve boodschap – wat wordt weggelaten in de
prediking - positive only Als je nagaat waar tegenwoordig in
evangelische kring over wordt gesproken, dan valt op dat een groot aantal Bijbelse
onderwerpen niet of nauwelijks meer aan bod komt. Om duidelijk te maken wat
ik bedoel, zal ik hieronder enkele van deze onderwerpen kort bespreken.
Daarna wordt nagegaan wat achter het negeren van deze onderwerpen zit. In een
tweede artikel wordt besproken wat de gevolgen van het negeren van deze bijbelse onderwerpen zijn. (Dit is de link naar het
tweede artikel: https://www.toetsalles.nl/htmldoc/halve2.htm ) De Inhoudsopgave: 1.
Enkele
van de onderwerpen die vermeden
worden 2.
Wat
deze onderwerpen gemeenschappelijk hebben 3.
Hoe deze onderwerpen naar de achtergrond worden geduwd 4.
Hoe dit wordt goed gepraat 5.
Seekerfriendly
gemeente zijn, Rick
Warren, Bill Hybels 6.
Niet
pastoraal 7.
Positive only, alleen
positief zijn 8.
Was de boodschap
van de apostelen alleen positief? 9.
Was de boodschap
van Jezus alleen positief? 1.
Enkele van de onderwerpen die vermeden worden + De toorn van God De Bijbel heeft zeer veel over de toorn van
God te zeggen. Kijk het maar na, gebruik je concordantie of een zoekfunctie. God is boos en verontwaardigd over alle
opstandigheid, ongehoorzaamheid, liefdeloosheid, gemeenheid en verdorvenheid
van de mensen. Telkens lezen we in de Bijbel “toen ontbrandde de toorn des Heren”. Gods toorn is altijd
terecht. Gods toorn is heilig. “Want
de toorn van God wordt geopenbaard vanuit de hemel over alle goddeloosheid en
ongerechtigheid van de mensen” (Rom. 1:18) De Bijbel spreekt over de toorn van het
Lam. “Verberg ons … voor de toorn van
het Lam.” (Openb. 6:16). Jezus, het Lam, toornt over een wereld die
Hem hardnekkig verwerpt. Hij zet persoonlijk, door het verbreken van het
eerste zegel, de eindoordelen van de grote verdrukking in gang (Openb. 6:1). + De heiligheid van God God is volkomen rein. Hij is licht en in
Hem is in het geheel geen duisternis (1 Joh. 1:5). Hij is te rein van ogen om
het kwaad te zien (Habakuk 1:13). God haat de zonde (Spr. 6:16). Hij kan het
kwaad niet verdragen. God is een verterend vuur, Hij verteert de zonde en de zondaar. Zonde
doet zijn toorn ontbranden. Wie kan verkeren bij een verterend vuur? (Jes.
33:14). Jezus heeft Gods toorn over onze zonden opgevangen, we schuilen
achter Hem. (Rom. 5:9) “Heilig, heilig, heilig, is de Heere
… Wee mij …” (Jesaja 6:3,5) “Onze God is een verterend vuur” (Deut. 4:24. Hebr. 12:29) “Wie kan verkeren bij een verterend vuur?” (Jesaja 33:14) + De wraak van God God is boos en zal de zonde vergelden,
wreken. Niemand komt uiteindelijk weg met de zonde. Gods wraak, Gods vergelding, zijn
bestraffing, is altijd rechtvaardig en heilig. “Want de Here is een wreker
van dit alles” (1 Thes.
4:6) “Mij komt de wraak toe, Ik zal het vergelden, zegt de Heere.” (Rom. 12:1 9) + De dag des oordeels Dat is de dag waarop God ieder mens ter
verantwoording zal roepen. “Wat heb je met mijn geboden gedaan. Wat heb je
met mijn Zoon gedaan?” “Maar Ik [Jezus] zeg u dat de mensen van elk nutteloos
woord dat zij zullen spreken, rekenschap moeten geven op de dag van het oordeel.” (Mattheus 12:36) + De eeuwige straf, de hel “… hun deel is in de poel die brand die van vuur en
zwavel brandt … “ (Openb.
21:8) “Vreselijk is het te vallen in de handen van de levende
God.” (Hebr. 10:31) + God die ongehoorzame christenen zal tuchtigen God zal christenen die volharden in een
zondige weg tuchtigen. Hij zal eerst waarschuwen, maar als ze hun oor toe
stoppen, zal God hen tuchtigen, om hen tot inkeer te brengen. “Maar onder het
oordeel des Heren worden wij getuchtigd … opdat wij niet met de wereld veroordeeld
zouden worden” (1 Kor. 11:32. NBG) “Want de Heere bestraft wie
Hij liefheeft … opdat wij deel krijgen aan zijn heiligheid.” (Hebr. 12:6-10). Dwaalt niet, houd jezelf niet voor de gek.
Denk niet dat je als christen wegkomt met de zonde. Als je werkelijk
wedergeboren bent, zal God je tuchtigen als je er in volhardt. + De tegenwoordige slechte wereld De Bijbel spreekt over “de tegenwoordige slechte wereld” (Galaten 1:4.). De NGB 51
vertaalt met “de tegenwoordige boze
wereld”. Met de wereld wordt in deze Bijbelverzen de
seculiere maatschappij bedoeld, dat is de wereld waarin wij leven. Het is de
wereld zonder God. De wereld die God verwerpt, die Gods wetten en Gods
scheppingsorde verwerpt, die tegen Gods normen ingaat. Die aan elkaar hangt
van zondige begeerten en van hoogmoed en geldingsdrang (1 Johannes 2:16). Het
gaat om het gehele maatschappelijk leven in al zijn onderdelen, voor zover
dat is verontreinigd door onbijbelse normen,
zondige hartstochten, onbijbelse denkbeelden. Het
gaat om de politiek, entertainment, de media, sport, het bedrijfsleven,
onderwijs, kunst, mode, enzovoort. Die gebieden zijn op zich neutraal, ze
zijn in zichzelf niet goed of fout, maar voor zover er op die gebieden geen
rekening gehouden wordt met God, zijn ze onderdeel van de tegenwoordige boze
wereld. Die wereld wordt beheerst door de satan en de boze geesten: “Wij weten … dat de hele wereld in
het boze ligt.” (1 Johannes 5:19, Efeze
6:12) + Onze houding tegenover de wereld Er worden verschillende
dingen gezegd. (1) De wereld niet
liefhebben, geen vriendschap met de wereld, geen ongelijk juk aangaan (1 Joh.
2:15; Luc. 17:32; Jakobus 4:4; 2 Kor. 6:14,15) (2) Er is de opdracht om
niet wereldgelijkvormig te zijn (Rom. 12:2). In je denken, je overtuigingen,
je gedrag, je spreken, je uiterlijk, in de methoden die je gebruikt,
enzovoort. (3) Ook staat er dat we
ons zelf onbesmet van de wereld moeten bewaren. “De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en de Vader is dit:
wezen en weduwen bezoeken in hun verdrukking en zichzelf onbesmet bewaren
van de wereld.” (Jakobus 1:27) Een belangrijk deel van de zuivere godsdienst is jezelf onbesmet bewaren van de wereld. Dat doe je ondermeer door afstand te bewaren, want slechte omgang beďnvloed je. “Misleidt uzelf niet; slechte omgang bederft
goede zeden.” (1 Korinthe 15:33. NBG51) Je moet opletten waar je jezelf aan bloot stelt. Wat je ziet, wat je hoort, waar je naar toe gaat. + Valse leer en de noodzaak om valse leer weg te houden
uit de gemeente De Bijbel zegt dat sommige dingen niet
geleerd mogen worden. Deze opdracht gaf Paulus aan Timotheus.
“Ik herinner u eraan hoe ik u, toen ik naar Macedonië reisde,
ertoe opgeroepen heb in Efeze te blijven om sommigen te bevelen geen andere leer
te onderwijzen.” (1 Timotheus
1:3). Let op, Paulus spreekt
niet over vragen, maar over bevelen. De Bijbel spreekt over valse leer en valse
leraren. Niet één keer, maar telkens weer. Hele Bijbelboeken zijn ontstaan
door de botsing met valse leraren, bijvoorbeeld de Galatenbrief,
de brief van Judas en de Kolossenzenbrief.
Volledige hoofdstukken gaan er over, bijvoorbeeld: 2 Petrus
2, 1 Korinthiers 15, Judas 1. In 25 van de 27 boeken van het Nieuwe
Testament wordt het onderwerp genoemd. En toch wordt dit onderwerp bijna
volledig genegeerd. Wordt er geen onderwijs over gegeven. De Bijbel zegt dat we niet naďef moeten
zijn (1 Johannes 4:1). Er is allerlei wind van leer (Efeze
4:14). De komst van valse leraren en valse leer zijn aangekondigd (2 Petrus 2:1). We moeten alles wat op ons afkomt, toetsen
aan de Bijbel (Handelingen 17:11). We moeten valse leraren op een afstand
houden (2 Tim. 3:5). We mogen valse leraren niet de broederhand geven, ze
niet ontvangen (2 Johannes 1:10) . En sommige leringen verbieden (1 Timotheus 1:3). + De noodzaak van de heiliging We moeten als christen zondige dingen
afleggen en goede dingen aandoen. (Efeze 4:17-5-11;
Kolosssenzen 3:5-16) Zowel de goede dingen die we aan moeten doen,
als de zondige dingen die we af moeten leggen worden bij hun naam genoemd. Deze lijsten met zonden staan niet voor
niets in de Bijbel. Die moeten aan de orde komen in de prediking. Er moet
tegen concrete zonden worden gepreekt. + Enzovoort, enzovoort. Hierboven zijn slechts enkele voorbeelden
gegeven van onderwerpen die worden genegeerd. Er zijn er veel meer. Voor een
uitgebreide lijst, klik hier: www.toetsalles.nl/htmldoc/halve.lijst.htm 2. Wat deze onderwerpen gemeenschappelijk hebben Hoe verschillend de onderwerpen ook zijn,
ze hebben iets gemeenschappelijks. Het zijn onderwerpen waar de natuurlijke
mens een aanstoot aan neemt. Waar hij zich aan stoot, zich aan ergert. Dat geldt niet alleen voor onbekeerde
mensen. Het geldt ook voor halfslachtige christenen. Ook zij hebben
een hekel aan deze onderwerpen. De onderwerpen zijn voor hen: “ … een steen des aanstoots
en een rots der ergernis, voor hen, die zich daaraan, in hun
ongehoorzaamheid aan het woord, stoten … “ (1
Petrus 2:7,8. NBG51) 3.
Hoe deze onderwerpen naar de achtergrond worden geduwd Het is meestal niet zo dat deze onderwerpen
openlijk worden verworpen, al gebeurt dat soms ook wel. Ze worden op
een meer subtiele manier weg geduwd. Hoe wordt dat gedaan? (I) Door ze te negeren De onderwerpen worden genegeerd. In plaats
van ze openlijk tegen te spreken of te verwerpen, worden ze genegeerd, wordt
er nooit over gesproken. Zo word een vertekend beeld gegeven. De vertekening
komt door het weglaten van Bijbelse waarheden. Laten we een voorbeeld nemen. Wel spreken
over de liefde en bewogenheid van God, maar niet over Gods heiligheid en
toorn. Het is niet zo dat er verkeerde dingen worden gezegd. Het is immers
waar dat God liefde is. Maar door alleen over dat deel ‘van wat de Bijbel
zegt over het karakter van God’ te spreken, wordt een vertekend beeld van God
gegeven. De wereld weet ook hoe je kunt misleiden
door slechts de halve waarheid te vertellen. Vandaar het gezegde: “Een halve
waarheid is een hele leugen.” De Engelsen spreken over “Lying by omission”
Abraham deed dat toen hij de halve waarheid sprak over Sara (Genesis 20). (II) Door ze slechts in het voorbijgaan te noemen In dit geval worden de onderwerpen wel af
en toe in het voorbij gaan genoemd. Maar ze zijn nooit het hoofdonderwerp van
een preek of een Bijbelstudie. Ze worden bij de uitleg van een ander
onderwerp wel eens genoemd. Maar er wordt nooit op gefocust en uitleg wordt
er niet over gegeven. Het effect is hetzelfde als bij het volledig negeren
van de onderwerpen. (III) Door ze te verzachten en te herdefiniëren Dit gaat een stap verder dan het negeren of
slechts in het voorbij gaan noemen. Hier wordt de inhoud van Bijbelse begrippen
veranderd. Als de onderwerpen al worden besproken, dan wordt er een andere
betekenis aan gegeven. Dat gebeurt opnieuw op subtiele wijze. Door halve
waarheden. Voorbeeld 1: De hel Het bestaan van de hel wordt niet ontkend,
maar de ernst van de hel wordt verzacht. Opnieuw door slechts één aspect te
noemen. De hel wordt beschreven als de afwezigheid van God, als het missen
van de aanwezigheid van God. Het verbannen zijn uit de gemeenschap met God. Dat klopt op zich, dat is een deel van de
waarheid, maar het is niet de gehele waarheid. De hel is ook een plaats waar
de zondaar pijn lijdt. De Bijbel spreekt over de hel als ‘de poel die brand
van vuur en zwavel”. Pijn, pijniging, tandengeknars en geween zijn woorden
die de Bijbel gebruikt in de beschrijving van de hel. (Lucas 16:24; Openb. 14:11, Mattheus 8:12;
13:42,50) De scherpte van de hel wordt tegenwoordig
ook verzacht, door de on-Bijbelse leer dat de straf in de hel niet
eeuwigdurend is. Voorbeeld 2: De vreze des Heren Telkens komen we in de Bijbel de
uitdrukking “wandelen in de vreze des Heren” tegen. Niet alleen in het Oude
Testament, ook in het Nieuwe Testament. Het gaat letterlijk om vrees. En wel
de vrees om bewust tegen Gods woord en tegen Zijn geboden in te gaan. Want je
weet dat als je dat doet, God je zal tuchtigen. Je weet dat je er niet mee
weg kan komen en daarom wijk je van het kwaad. Dit is een heilzame
vrees, een vrees die je op het rechte pad houdt. “En indien gij Hem als Vader aanroept, die zonder
aanzien des persoons naar ieders werk oordeelt, wandelt
dan in vreze de tijd uwer vreemdelingschap, …” (1 Petrus 1:17.
NBG51) Veel moderne evangelicals
willen niets weten van een God die koppige christenen die niet willen
gehoorzamen, tuchtigt. Ze vinden het woord vrees daarom te negatief. Ze
beweren dat het niet om vrees maar om ontzag gaat. God vrezen is volgens hen
ontzag, respect voor God hebben. Zo maken ze het los van de heilzame vrees om
tegen God in te gaan. Voorbeeld 3: Wat
zonde is Het begrip zonde is door moderne evangelicals afgezwakt. Veel moderne evangelische
christenen omschrijven zonde als “het doel missen”. Zoals een pijl het doel
kan missen, als je naast de schietschijf schiet. Dat is op zich niet
on-Bijbels, het is waar, maar het is slechts een deel van de waarheid en het
is beslist niet de kern van wat zonde is. Wat zonde volgens de Bijbel is, is
duidelijk voor ieder die de Bijbel kent. Zonde is ongehoorzaamheid aan God,
het overtreden van Gods wet, opstandigheid. Laten we ter illustratie naar de
eerste zonde gaan, de zonde van Adam en Eva. God zei: “Eet niet van een
bepaalde boom” en ze deden het toch. Dat is zonde: God die zegt: “doe
het niet” en je doet het toch. Zonde is altijd zonde tegen God, opstand tegen
God. Doen wat kwaad is in Gods ogen. (IV) Door het gebruik van een ‘positive
only’ bijbelvertaling Op die manier worden ook sommige delen van
de Schrift weggeduwd. In de meeste moderne Bijbelvertalingen
worden scherpe zaken waar een mens aanstoot aan kan nemen, verzacht door de
vertaling aan te passen. De Nieuwe Bijbelvertaling, de NBV, is zo’n
vertaling, hetzelfde geldt voor de NBV21. Een voorbeeld
uit de NBV: De hel Het woord ‘hel’ is uit de Nieuwe
Bijbelvertaling verdwenen! Ik kon het eerst bijna niet geloven, maar het is
echt zo. Ze hebben het woord hel er ‘uit’ vertaald. Kijk maar na in je
concordantie, met je zoekfunctie. De vertalers hebben het Griekse woord gehenna, het woord dat in het Nederlands hel betekent,
onvertaald gelaten. Dat is natuurlijk uiterst merkwaardig. Want de vertalers
van de NBV beweren juist dat ze de Bijbel begrijpelijker willen maken voor de
moderne mens. De weigering om het woord hel te gebruiken, gaat rechtstreeks
tegen dit streven in. Ze konden de hel niet helemaal weglaten uit de Bijbel,
maar dit is hun poging om het bestaan van de hel te verduisteren, door de
mensen te verwarren door het gebruik van het onvertaalde Griekse woord gehenna. Het woord gehenna zegt
de moderne Nederlander niets. Terwijl het woord hel bekend is en verankerd is
in de cultuur en de Nederlandse taal. Iedere Nederland kent de connotatie,
kent de gevoelswaarde van het woord hel.
De NBV 21 is een slechte vertaling (1) . Het is een vertaling die zoveel mogelijk alle voor de
natuurlijke mens pijnlijke onderwerpen verzacht. Het is dan ook de favoriete
vertaling van de meeste ‘positive only’ en seekerfriendly
christenen. 4.
Hoe dit wordt goedgepraat Hierboven is besproken op welke manieren de
onderwerpen waar een natuurlijk mens en een halfslachtige christen aanstoot
aan nemen, worden uitgeschakeld, weggeduwd, verzacht. Vroeger waren deze onderwerpen in
evangelische kring ook niet populair. Het verschil met toen is dat
tegenwoordig het wegduwen veel meer wordt goedgepraat. Er wordt tegenwoordig
vaak een theoretische rechtvaardiging voor gegeven. Volgens de eerste theorie zou spreken over
deze onderwerpen zoekende ongelovige mensen af schrikken en daarom moeten ze
zo weinig mogelijk genoemd worden. Over die onderwerpen spreken is niet seekerfriendly. En volgens de tweede theorie kan spreken
over deze onderwerpen mensen beschadigen. Het is volgens die theorie daarom
pastoraal onverantwoord om er over te spreken. 5.
Seekerfriendly gemeente zijn, Rick Warren, Bill Hybels Ongeveer twintig jaar geleden is er een
valse leer als een orkaan de evangelische wereld binnengekomen. Die beweging
heeft de inhoud van de prediking ingrijpend veranderd. Als gevolg van die
beweging zijn de scherpe kanten van de Bijbelse boodschap een stuk
afgeslepen. Het gaat om de “doelgericht leven” en de “doelgericht gemeente
zijn” boodschap van Rick Warren. 5.1. Wat Rick
Warren leerde over gemeentezijn Hij leerde een nieuwe manier om gemeente te
zijn. De twee sleutelwoorden van zijn boodschap zijn ‘seekerfriendly’
en ‘feltneed’. Zoekervriendelijk en bewuste
behoefte. + Seekerfriendly Om meer mensen met het evangelie te kunnen
bereiken, moest de gemeente seekerfriendly
worden. Dat wil zeggen: vriendelijk, aangenaam, aantrekkelijk voor ongelovige
mensen, voor geestelijk zoekende mensen. Hoe dat wordt gedaan Soft rock muziek in de samenkomsten van de
gemeente, want dat is de muziek waar de wereld van houdt. De oude gezangen, psalmen,
de Johannes de Heer liederen weg. Een muziekband, dansgroepen, mime,
multimedia presentaties, sketches. Korte preken op zondag. En het moeten
preken zijn die aansluiten bij de noden van de moderne mens. Parafrase
vertalingen gebruiken zoals de NBV. Veel entertainment. Een informeel
karakter, de voorganger in vrijetijdskleding werd het nieuwe uniform van de seekerfriendly beweging.
Naam van een gemeente veranderen, want de oude namen zouden mensen
kunnen afstoten. Geriefelijke stoelen, een aangenaam gebouw, dat niet op een
traditionele kerk lijkt. Geen geloofsbelijdenis meer, met daarin de
hoofdzaken waarin de gemeente gelooft, maar alleen een vaag missie statement.
Feltneed De prediking moet aansluiten bij de
behoeften van de ongelovige mens. Bijvoorbeeld: hoe een succesvol huwelijk te
hebben. Of hoe rust te vinden in het drukke bestaan. De prediking moet
aansluiten bij een ‘feltneed’, bij een bewuste
nood, een behoefte. 5.2. Wat Rick Warren beweerde over de inhoud van de
prediking HIj beweerde dat hij de inhoud van de prediking niet
veranderde. Hij zei dat je zijn nieuwe methode van ‘gemeente zijn’, kon
toepassen, zonder de inhoud van prediking en onderwijs aan te passen. Hij
beweerde dat hij alleen de vorm van gemeentezijn
aanpaste aan de mens van nu, maar niet de inhoud van de boodschap. Maar uit de praktijk bleek dat de boodschap
wel degelijk werd aangepast. Dat gebeurde op de subtiele manieren, zoals die
hierboven in punt 3, zijn beschreven. Door weglaten, verzachten en
herdefiniëren. Zie de bespreking van Warrens boek “Doelgericht Leven”: https://www.toetsalles.nl/htmldoc/pdl-ha.htm . 5.3. Het enorme succes van de ‘doelgerichte gemeentezijn’ beweging De boodschap van Rick Warren vond overal
ingang. Vooral door de verlokkende belofte van grote gemeentegroei. Zowat de
gehele evangelische wereld werd er door meegesleept. Er werd naar Amerikaans voorbeeld in
Nederland een organisatie opgericht die de boodschap uitdroeg. Rick Warren
had zelfs een stappenplan voor gemeenten opgesteld, met daarin de stappen
waarlangs een gemeente binnen enkele weken kon worden omgeschakeld van
traditioneel evangelisch naar een zoekervriendelijke gemeente. Ik ken verschillende gemeenten die dit
stappenplan hebben uitgevoerd. Bijna alle andere evangelische gemeenten
hebben er gedeelten van ingevoerd. De ene gemeente meer, dan de andere. Toen de stofwolken, die door de hype waren
opgeworpen, weer waren neergedaald, was het aangezicht van de evangelische
beweging in Nederland ingrijpend veranderd. De seekerfriendly
wijze van kerkzijn en de daarbij behorende seekerfriendly boodschap was mainstream
geworden. Het is nog steeds de hoofdstroom in de evangelische beweging. 5.4. De omschakeling gebeurde vaak niet zachtzinnig Ik ken gemeenten waarin dat op hardhandig
wijze gebeurde. Ik denk aan een baptistengemeente waarvan ongeveer de helft
van de gemeenteleden de weg van ‘doelgericht en seekerfriendly
gemeente zijn’ wilde opgaan, de andere helft wilde dat niet. De meerderheid
van de raad van oudsten van de gemeente wilde de nieuwe weg opgaan. Zij
brachten het voorstel in stemming op een ledenvergadering. Een nipte
meerderheid, ongeveer 51 procent was voor. Daarop ging de raad over tot het
uitvoeren van het stappenplan. Terwijl ze wisten dat de halve gemeente er
tegen was. Een van de gemeenteleden die openlijk bezwaar had gemaakt, werd na
enkele weken verzocht om niet meer naar de gemeente te komen (2) . Een behoorlijke groep gemeenteleden vertrok. Door de
emotie, het verdriet en de spanning kregen sommigen van de oudere leden, die
hun geestelijk tehuis verloren, fysieke problemen. Van verschillende getuigen hoorde ik ook
dat niet snel daarna de inhoud van de prediking wel degelijk werd aangepast.
Zo kreeg de leiding van de jeugdbijeenkomsten de opdracht om tijdens de
samenkomsten niet meer over het kruis en het bloed van Jezus te spreken. Dat
werd te heftig geacht voor de zoekers die men trachtte te bereiken. Het komt er op neer dat medechristenen
werden geofferd op het altaar van de afgod ‘gemeentegroei’. In dit geval
bijna de helft van de gemeente. Onder het motto “God wil het”. We moeten de
zoekende mensen redden, jammer dat we daarvoor de vooral oudere gemeenteleden
geestelijk dakloos moeten maken. 5.5. Als je de ‘positive only’ boodschap niet bracht, dan werd je gecanceld De seekerfriendly
christenen hadden inmiddels vele gemeenten ‘omgebouwd’. In feite hadden ze de
evangelische beweging gekaapt. Maar wat moesten ze met de christenen die niet
mee waren gegaan met hun verhaal. Wat moet je met een voorganger die
hardnekkig de volledige Bijbelse boodschap blijft onderwijzen? Die ook over
onderwerpen spreekt die niet seekerfriendly worden
geacht. Wat doe je daar mee? Het antwoord: Die sluit je uit, die cancel je. Het zijn stoorzenders en dat kun je niet
hebben. + Een voorbeeld uit de praktijk Het speelde zich af in een
baptistengemeente. De gemeente was ontstaan door het pionierswerk van een
evangelist. Hij begon met één contact, met een man die niet lang daarvoor
bekeerd was. Hij gaf hem wekelijks Bijbelstudie, nazorg. De vrouw van de man
die nazorg kreeg, zat er bij, met als gevolg dat ook zij tot geloof kwam. En
zo groeide het verder. Tot er een gemeente ontstond waar de evangelist
voorganger van werd. Na een aantal jaren is hij verder getrokken
en voorganger geworden van een andere gemeente in een andere plaats. Hij werd
regelmatig, minstens 1 keer per jaar, uitgenodigd om te preken in zijn oude
gemeente. Maar daar kwam na een jaar of tien een einde aan toen de pionier
van de gemeente een indringende preek over de heiligheid van God uitsprak.
Daar raakte een gemeentelid van streek van: overstuur, huilen. Het ging om
een gemeentelid van wie later bleek dat ze op dat moment op een belangrijk
terrein tegen Gods woord in had gehandeld. Logisch dat ze daarom van streek
raakte, toen de voorganger over Gods heiligheid sprak. Gods heiligheid en
zonde gaan immers niet samen. De oudsten die er op dat moment waren, waren
besmet met het seekerfriendly denken. Zij konden
zo’n preek over de heiligheid van God toch al niet waarderen, maar dat er een
gemeentelid helemaal van streek van werd, dat kon natuurlijk niet. Dat was
pastoraal onverantwoord. De druppel voor de toenmalige raad van
oudsten was het feit dat de pionier van de gemeente in een preek wees op het
gevaar van valse leraren. Op het gevaar van het loslaten van de
onfeilbaarheid van de Bijbel. Hij noemde daarbij een evangelische leider, die
eerst achter de onfeilbaarheid van de Bijbel had gestaan, maar die de
onfeilbaarheid daarna had verworpen. De oudsten namen toen het besluit om hem
niet mee terug te vragen. Dit ondanks het feit dat het ging om de geestelijke
vader van de gemeente. Ze vonden zijn boodschap te ‘negatief’. Toen een gemeentelid hen vroeg waarom de
pionier van de gemeente niet meer werd uitgenodigd om te preken, wees een
oudste hem op het feit dat de pionier tegen valse leer had gewaarschuwd en
dat hij daarbij zelfs de naam van iemand die deze valse leer bracht had
genoemd. Bij doorvragen bleek dat deze oudste dit niet per se veroordeelde,
maar hij vond de samenkomst op zondag niet de geschikte plek om over zulke
zaken te spreken, op zondag moest het positief en opgewekt zijn, lichtverteerbaar en seekerfriendly.
Het was, volgens hem, meer gepast om voor de behandeling van dit onderwerp
een speciale studiebijeenkomst te organiseren, daar kon dan de pionier van de
gemeente voor uitgenodigd worden. Zoals te verwachten was, is die
studiebijeenkomst er nooit gekomen! Let op wat hier gebeurde! De pionier en eerste voorganger van de
gemeente was niet veranderd. Hij bracht nog steeds dezelfde boodschap die hij
bracht bij het ontstaan van de gemeente. Ook toen sprak hij wel eens over
zaken die tegenwoordig als niet opbouwend worden beschouwd. Maar de oudsten
van de gemeente, die aangetast waren door de seekerfriendly
mentaliteit, vonden zijn boodschap te “negatief” om daar de gemeenteleden op
zondag aan bloot te stellen. Dezelfde prediking die door God was gebruikt om
de gemeente te doen ontstaan, werd nu als schadelijk beschouwd, als niet
pastoraal genoeg. Daar moesten de gemeenteleden tegen beschermd worden. Vandaar
dat hij van de lijst van gastsprekers werd afgevoerd. Nogmaals, wat hier in deze ene gemeente
gebeurde, is slechts een voorbeeld van wat er op grote schaal plaats vond. 5.6. De transitie naar seekerfriendly
weerspiegeld in de liederen De oude liederen, in evangelische gemeenten
veelal die uit de Johannes de Heer bundel, werden vervangen door
opwekkingsliederen. Dit is niet veroorzaakt door de seekerfriendly
beweging, maar het is door versterkt. Elk jaar werden nieuwe liederen aan de
Opwekkingsbundel toegevoegd. De opwekkingsliederen begonnen goed. Maar je
ziet in de later toegevoegde liederen een verarming en beperking van de
inhoud optreden. In de richting van alleen positief. 5.7. Het ging niet alleen om Rick Warren Rick Warren was niet de enige Bijbelleraar
die de seekerfriendly boodschap bracht. Een andere
invloedrijke leider was Bill Hybels, van de Willow Creek gemeente. De
pionier en geestelijke vader van de seekerfriendly
beweging was Robert Schuller. Schuller introduceerde marketingtechnieken in het
gemeenteleven. Hoe verkoop je, je producten? Hoe verkoop je het evangelie en
je kerk? Je moet klantvriendelijk zijn en aansluiten bij een behoefte van de
klant. Hij heeft zelfs, voordat hij met zijn gemeente begon, eerst een
enquęte gehouden onder de bewoners uit de omgeving. Wat ze in een kerk wilden
zien, wat ze verlangden van een kerk, als ze naar een kerk zouden gaan. Met
die gegevens als uitgangspunt is hij zijn kerk begonnen. Voor meer uitleg, zie het artikel over het
“marketing Christendom”, klik hier: https://www.toetsalles.nl/htmldoc/churchgrowth.ha.htm . 5.8. Er waren voorlopers van de seekerfriendly
beweging Een van de voorlopers van de seekerfriendly beweging is Bill Bright.
Hij is de oprichter van de grote Campus
Crusade for Christ beweging. Hij wilde een meer positieve
evangelieboodschap brengen. Niet meer beginnen met de zondigheid van de mens
en de toorn van God, zoals dat bijvoorbeeld in de Romeinen brief wordt gedaan.
Paulus begint in de Romeinen brief zijn uitleg van het evangelie met de toorn
van God over de zonde (Romeinen 1:18). Bill Bright
wilde beginnen met de liefde van God voor alle mensen. Met Gods goede
bedoeling met alle mensen. Op zich is deze invalshoek niet on-Bijbels,
zie bijvoorbeeld Johannes 3:16. Maar zijn boodschap ging scheef, doordat
hij bepaalde dingen wegliet. Dus niet wat hij leerde was verkeerd, het
probleem zat hem in wat hij wegliet. Hij sprak wel over de zonde. En hij sprak
ook over het gevolg van de zonde, maar daarbij wees hij slechts op één
aspect. Ik citeer uit zijn bekendste boekje “Kent u de vier geestelijke Wetten”de tweede wet: “De zonde maakt dat het contact met God is
verbroken, waardoor je Gods liefde en Gods plan met je leven niet kan
beleven.” Dat is op zich Bijbels en dus waar. Maar het is niet de gehele
waarheid. Hij sprak in zijn presentatie van het evangelie niet over schuld,
niet over de eeuwige straf, niet over de hel, niet over de poel die brand van
vuur en zwavel, waar een onbekeerd mens naar op weg is, niet over de toorn
van God. Door dit weg te laten, werd de ernst uit de evangelieverkondiging
weggenomen. Laten we nog even teruggaan naar Johannes
3:16. Ook daar zit de ernst in, het vers begint met de liefde van God, maar
het spreekt ook over “verloren gaan”. Maar over “verloren gaan en wat dat
inhoudt” sprak Bright niet. Dat legde hij niet uit,
dat vulde hij niet vanuit de Bijbel in. De focus van zijn evangelie boodschap
was: “Je kunt een beter leven krijgen als je christen wordt, want dan kun je
Gods liefde ervaren en Gods plan met je leven ontdekken.” Toch was veel van het onderwijs van Bill Bright Bijbels en vaak zeer goed en praktisch.
Persoonlijk heb ik veel van hem geleerd. Hij is mij tot grote zegen geweest.
De derde en vierde wet van de vier geestelijke wetten, zijn zeer goed. Ik heb
ondermeer van hem geleerd hoe ik door het geloof en door de kracht van Gods
Geest mensen waar ik geen liefde voor kon opbrengen toch van harte kon
liefhebben. En hoe ik in geloof op het woord van God kan staan. Maar door zijn subtiele verandering, door
het weglaten van belangrijk Bijbelse elementen in zijn evangeliepresentatie,
heeft hij wel het evangelie vervlakt. En daarmee de weg bereid voor de latere
seekerfriendly leraren. Op latere leeftijd heeft Bright zijn vergissing nog ingezien en publiekelijk zijn
fout erkend. Hij heeft in een poging om de schade te herstellen nog een
boekje over de hemel en de hel geschreven. In het boekje legt hij de Bijbelse
leer over de hel goed uit. De titel van het boek is “Heaven
or Hell. Your ultimate choice”. Hemel en hel, de allesbeslissende keuze. Het boek is het jaar voor zijn dood
verschenen. Het werd geen bestseller. Hij had velen binnen de evangelische
beweging op een verkeerd pad gezet en de meeste lieten zich niet meer door
hem corrigeren. Tot zover de bespreking van de seekerfriendly werkwijze en boodschap. Er is nog een
tweede reden waarom evangelische christenen tegenwoordig bepaalde onderwerpen
negeren. Nog een rechtvaardiging die
daarvoor wordt gegeven. 6. Niet pastoraal Het tweede argument dat vaak wordt gebruikt
om het negeren van een groot deel van het onderwijs van de Bijbel te
rechtvaardigen, is de stelling dat het niet pastoraal is om over deze zaken
te spreken. Die onderwerpen zouden niet opbouwend zijn, ze zijn te negatief,
ze zouden mensen beschadigen. Sommige evangelische christenen zeggen nog wel
dat die onderwerpen een plaats moeten hebben in prediking en onderwijs, maar
het is daar blijkbaar, als het er op aan komt, volgens hen nooit het juiste
moment en de goede gelegenheid voor. En als één van de onderwerpen door
iemand anders aan de orde wordt gesteld, dan krijgt hij vaak het verwijt dat
de ‘toon’ waarop hij het zegt niet goed is. Niet pastoraal genoeg, te oordelend,
enzovoort. Gemeenten mogen vanuit deze on-Bijbelse
vorm van pastoraal denken bijvoorbeeld geen duidelijkheid geven over
homoseksueel gedrag. Want dat zou een mens met homoseksuele gevoelens kunnen
beschadigen. Dat is onzin. Je kunt wel degelijk onderwijzen dat homoseksuele
relaties zondig zijn in Gods ogen. En dat een dergelijke relatie in een
christelijke gemeente niet getolereerd kan worden. Terwijl je toch bewogen
bent over christenen die met deze gevoelens worstelen. Daar moet je begrip
voor hebben, hen bijstaan in hun strijd om in onthouding te leven. Maar het
is niet pastoraal om mensen die een weg bewandelen die volgens de Bijbel
leidt naar de poel die brand van vuur en zwavel (1 Korinthe
6:10. HSV), niet duidelijk te waarschuwen. Dat is zelfs, geestelijk gezien,
een misdaad waar God je verantwoordelijk voor zal houden (Ezechiël 3:18). 7. Positive
only, alleen positief In de
Engelstalige wereld spreekt men wel over de Positive Only beweging. Positive only, dat wil zeggen: Alleen positief. Je hebt ‘positive only’ leraren en
voorgangers, ‘positive only’
gemeenten, ‘positive only’
boodschappen. Het grote
gebod binnen de huidige evangelische beweging is dat je te allen tijde
positief moet zijn. Je mag niet over “negatieve” dingen spreken. Alles
moet positief zijn, opbouwend, niet aanstootgevend. Je mag
bijvoorbeeld mensen wel bemoedigen en troosten, maar je mag ze niet
bestraffen en je mag hun opvattingen niet weerleggen. Dit is uiteraard in
strijd met wat de Bijbel zegt. Deze opdracht gaf de apostel Paulus aan Timotheus: “Ik
[Paulus] bezweer u [Timotheus] ten overstaan van
God en de Heere Jezus Christus, die levenden en
doden zal oordelen bij Zijn verschijning en in Zijn Koninkrijk: predik het
Woord. Volhard daarin, gelegen of ongelegen. Weer leg, bestraf, vermaan, en
dat met alle geduld en onderricht. Want er zal een tijd komen dat zij de
gezonde leer niet zullen verdragen, maar dat zij zullen zoeken wat het gehoor
streelt, en voor zichzelf leraars zullen verzamelen overeenkomstig hun eigen
begeerten” (2 Timotheus 4:1-3) Let op het: weerleg en
bestraf. 8. Was de boodschap van de apostelen alleen positief? De brieven van het
Nieuwe Testament zijn niet alleen “positief only”.
Alle onderwerpen waar de seekerfriendly en de
pastoraal bewogen christenen, tegenwoordig niet meer over willen spreken,
worden door de apostelen uitgebreid aan de orde gesteld in hun brieven. De
toorn van God, Gods tuchtiging over christenen die tegen zijn waarschuwing in
blijven volharden in zonden, homoseksualiteit. Er staan hele lijsten met
concrete zonden in de brieven. De zonden worden bij hun naam genoemd. Voor de
lijst met de negenvoudige vrucht van de Geest, staat bijvoorbeeld een lijst
met zonden (Galaten 5:21-22). Of neem het onderwerp valse leer en valse
leraren, dat neemt een zeer prominente plaats in. Veel zeggend is de
uitleg van het evangelie die Paulus in de eerste hoofdstukken van de
Romeinenbrief geeft. Hij begint met de toorn van God, met de schuld van alle
mensen, met de strafwaardigheid van alle mensen. Met te wijzen op de dag des
oordeels die er aankomt. Ook de brieven van
Johannes zijn niet ‘postitive only’.
Hij spreekt over misleiders en misleiding. Hij weerlegt valse leringen.
Hetzelfde geldt voor de brieven van Petrus, Jakobus
en Judas. De preken die in het boek Handelingen
staan, zijn ook niet ‘positive only’.
+ De prediking van Petrus op
de Pinksterdag, Handelingen 2. Ging Petrus in
zijn toespraak op de Pinksterdag in op de “feltneed”
van de Joden? Beperkte hij zich tot positieve dingen? Nee, hij confronteerde hen met het feit dat ze vlak daarvoor hun eigen
Messias hadden gekruisigd. Hij riep hen op zich van die zonde te bekeren.
Daar was de hele boodschap op gericht. Hij zei tegen de joden: “Dus moet ook het ganse
huis Israëls zeker weten, dat God Hem čn tot Here čn tot Christus gemaakt
heeft, deze Jezus, die gij gekruisigd hebt …” (Hand. 2:36. NBG51). + De prediking van Paulus op de Aeropagus
in Athene, Handelingen 17:15-34. Hij sprak daar tot een groep
heidenen. Welke boodschap had hij voor hen? Bracht hij een seekerfriendly boodschap, een feltneed
boodschap? Wat zei Paulus? Hij sloot aan bij hun geloof in meerdere goden.
Hij corrigeerde hun godsbeeld en direct daarop riep Hij de toehoorders op om zich
te bekeren. Want God heeft het tijdstip van de dag des oordeels al vastgelegd
in zijn plannen. En Hij heeft de rechter, die jullie op die dag zal
beoordelen, al aangewezen. Namelijk Jezus, die door God is bevestigd en
aangewezen als rechter door Hem uit de doden op te wekken. Ook in deze preek
vind je geen spoor van de seekerfriendly aanpak. + Paulus die stadhouder Felix onderwijst, Handelingen
24 De stadhouder Felix en
zijn vrouw waren nieuwsgierig naar de boodschap van Paulus. Daarom bezochten
ze Paulus. Hier is een deel van het verslag: “En na enige dagen kwam Felix daar met Drusilla, zijn vrouw, die een Jodin was, en hij liet
Paulus roepen en hoorde hem over het geloof in Christus Jezus. Maar toen
hij sprak over rechtvaardigheid en ingetogenheid en het toekomstig oordeel,
werd Felix bevreesd en antwoordde: Ga voor heden heen; wanneer ik nog
eens gelegenheid heb, zal ik u wel weder ontbieden …” (Handelingen 24:24,25) In de ogen een seekerfriendly christen is dit helemaal fout. Dat was
niet erg ‘seekerfriendly’ om over “rechtvaardigheid, ingetogenheid en het
toekomstig oordeel” te spreken”. Paulus toch! Had je niet beter over een
‘felt need’ van Felix
kunnen spreken? De boodschap van de
apostelen was niet seekerfriendly en positive only. Maar hoe zat het
met de boodschap van Jezus Zelf? 9. Was de boodschap van Jezus seekerfriendly
en alleen positief? Als je de evangeliën en het boek Openbaring
doorleest, dan is het duidelijk dat ook Jezus niet ‘alleen positief’ was. Ik
noem enkele dingen die dit aantonen. -In Openbaring 2 en 3 horen we Jezus keer
op keer het: “Maar ik heb tegen u …” en “bekeer
u” uitspreken. En let wel, dat is gericht tot christenen. (Openbaring
2:4,14,20 en 3:2,3,19) -Jezus is de persoon in de Bijbel die het
meest over de hel heeft gesproken. Hij had het niet alleen over aangename,
positieve dingen. -Zie ook zijn strafrede tegen zijn
tijdgenoten. Het gaat om zijn tijdgenoten die ondanks alle tekenen die Jezus
deed, weigerden om in Hem te geloven (Mattheus
11:20-24) en zijn rede tegen de Farizeeën en wetgeleerden (Mattheus 23). -Hij sprak herhaaldelijk over de komende
dag des oordeels (Math. 10:15; 11:24) -Jezus waarschuwde voor valse profeten (Mattheus 7:15,
24:11,24). In de Bijbel lezen we over de toorn van
Jezus. Hij was niet ‘alleen positief’. Hij dreef de handelaren uit de tempel (Mattheus 21:12,13). We lezen in de Evangeliën
verschillende keren dat hij vertoornd werd. En in het boek Openbaring is
zelfs sprake van “de toorn van het Lam” (Openbaring 6:16). Ook Johannes de Doper, de voorloper van
Jezus, predikte tegen de zonde. Hij noemde de zonden bij hun naam. Hij
waarschuwde ook voor de dag des oordeels. Het is schokkend om te zien hoever ‘positive only’ christenen van
de Bijbelse Jezus vervreemd zijn geraakt.
------------ Wordt vervolgd in deel II. Daar wordt
besproken wat de ernstige gevolgen van de positive only boodschap zijn. En hoe we daar op moeten reageren. Dit is de link naar het tweede artikel: https://www.toetsalles.nl/htmldoc/halve2.htm of in pdf https://www.toetsalles.nl/pdf/halve2.pdf
--------------- De eindnoten 1/ Goede vertalingen vertalen zo
veel mogelijk letterlijk, woord voor woord. De technische term hiervoor is concordant vertalen. Veel, maar niet alle, moderne
vertalingen vertalen niet meer woord voor woord, ze vertalen gedachte voor
gedachte. Deze methode van vertalen word dynamisch-equivalent
vertalen genoemd. De NBG 51, de
Statenvertaling en de Herziene Statenvertaling (de HSV) vertalen zo veel
mogelijk letterlijk. De NBV doet dat niet. De vertalers van de NBV geven
gedeeltelijk in hun eigen woorden weer wat het vers volgens hen betekent, wat
het volgens hen wil overbrengen. De NBV is geregeld niet meer dan een soort
parafrase vertaling. Navertellen in eigen woorden. Deze methode geeft heel
veel ruimte om eigen standpunten in de Bijbel “in” te vertalen. Daar hebben
de vertalers van de NBV dan ook voortdurend gebruik van gemaakt om zaken af
te zwakken. Wat ze afzwakken, zijn precies de onderwerpen waar een ongelovig
mens en veel moderne evangelicals aanstoot aan
nemen. Zo halen ze de scherpte er van af. De NBV is dan ook de favoriete
Bijbelvertaling van vele evangelische christenen die alleen het positieve,
het aangename willen horen 2/ Ieder die tegen het raadsbesluit was en dat
nog liet blijken, werd na 1 waarschuwing verzocht om de gemeente te verlaten.
Dit was vooraf zo gepland. Gepland zoals een manager in een bedrijf een koersverandering zou
plannen. Hij zou in zijn plan rekening houden met weerstand en vooraf al een
strategie om dat te doorbreken bedenken. Het lijkt er op dat iets dergelijks
in deze gemeente is gebeurd. Wat deze strategie misschien onderdeel van het
stappenplan? |