Jos Douma en de start van het academisch jaar op Heverlee

“de lectio divina als bron voor een spirituele homolitiek”

Zojuist (oktober 2008) is in Heverlee het nieuwe academisch jaar geopend. Jos Douma mocht het openingscollege geven. De titel van zijn college luidt: "Hoe spiritueel zijn onze preken?" Met als ondertitel "De lectio divina als bron voor een spirituele homiletiek". (Voor de volledige tekst van de lezing, klik hier.)

Hij wil bereiken dat de preken geestelijker worden. Vandaar de titel van zijn college: "Hoe geestelijk zijn onze preken?". En dat denkt hij te bereiken door de studenten technieken als lectio divina bij te brengen.

Contemplatie is een sleutelbegrip in het denken van Douma. Hij omschrijft het in het openingscollege onder meer als: "het genieten van Gods aanwezigheid als de ultieme waarheid" en als het bijna tastbaar worden van de nabijheid van de Heer. Ik citeer: "voorbij woorden ..ontstaat ruimte waar de nabijheid van de Heer haast tastbaar wordt."

Om deze staat van contemplatie te bereiken beveelt hij de methode van de lectio divina aan. Voor een bespreking van lectio divina, klik hier. In de lectio divina start je met het lezen van een bijbelgedeelte. Via een aantal stappen kom je uiteindelijk tot het woordeloos ervaren van God. Tot een toestand van contemplatie.

In de door Douma beschreven staat van contemplatie ontvang je volgens hem (bijbelse) boodschappen voor anderen. Op die manier kan, zo beweert Douma, een voorganger aan de boodschap voor een preek komen. Hij zegt het volgende: "In 'contemplatie' wordt waarheid en wijsheid van God ontvangen die door de dienst van de prediking wordt doorgegeven aan anderen."

De bron waar Douma de lectio divina heeft gevonden is de rooms-katholieke kloosterorde van de Dominicanen.

Het is verhelderend om eens in de geschiedenis van deze orde te duiken. De orde van de dominicanen is speciaal opgericht voor het terugwinnen van ‘ketters’. In die tijd waren dat de Albigenzen (de katharen) en de Waldenzen. De Pausen hebben de leiding van de beruchte inquisitie voornamelijk aan de dominicanen toevertrouwd. De meeste inquisiteurs waren dominicanen. (Bron: Catholica, geïllustreerd encyclopedisch vademecum voor het katholieke leven, A.M. Heidt, pp 226,227.) De inquisitie is de organisatie die, namens de pausen, op een genadeloze wijze alle andersdenkenden heeft vervolgd. Klik hier om te lezen wat een rooms-katholiek priester, en dus niet een protestant, over de inquisitie heeft geschreven.

In dezelfde encyclopedie staat dat de orde van de dominicanen krachtig heeft deelgenomen aan de bestrijding van Luther. Ook op het concilie van Trente, waar de rooms-katholieke kerk allen heeft vervloekt die in de kern van het bijbelse evangelie geloven, was de orde massaal aanwezig.

Het laten gevangennemen, martelen en doden van vele andersdenkenden. Het bestrijden van Luther. Het vervloeken van alle gelovigen die belijden alleen door geloof en alleen door genade behouden te worden. Al deze dingen hebben vele van de dominicanen ongetwijfeld al biddend, mediterend en contemplerend gedaan. Vanuit een woordeloze genieting van de aanwezigheid van de Heer.

Wat is eigenlijk een geestelijke preek? En hoe krijgen we een geestelijke preek? Moeten we voor een antwoord op deze vragen te rade gaan bij rooms-katholieke mystici?

Waarom kijken we niet gewoon in de bijbel? Waarom gaat men niet in de leer bij evangelische leiders uit vorige geslachten, die in hun tijd een krachtig getuigenis hebben gegeven. Mensen als Hudson Taylor, Corrie Ten Boom, Isobel Kuhn, C.H. Spurgeon, George Muller, Finney, Moody en vele anderen.

Voor een studie over het preken met betoon van Geest en kracht, klik hier.

Mensen als Douma, en ook de huidige leiding van Heverlee, zijn heel ver verwijderd van de realiteit waarin onze evangelicale voorvaderen leefden. Onze evangelische voorvaderen die de motor waren achter de grote zendingsbeweging van de negentiende en twintigste eeuw. De huidige neo-evangelische leiders hebben niets meer met hen. Ze zoeken het liever bij de rooms-katholieke mystici.

Moge God het zien en oordelen.

In zijn lezing op het openingscollege spreekt Douma slechts over lectio divina. Maar bedenk dat hij op andere plaatsen de nog gevaarlijkere techniek van het contemplatief gebed aanbeveelt. Via deze en andere mystieke technieken open je jezelf rechtstreeks voor ervaringen afkomstig van demonen.

HOME