Christelijke liederen zijn nooit neutraal. Achter de woorden en zelfs achter de muziek zit een bepaalde leer, een bepaalde visie. Zo is het ook met de liederen uit de Opwekkingsbundel. In veel liederen zit een soort "aanrakingstheologie." De liederen gaan over een aanraking van God, er wordt gebeden om een aanraking van God, die aanraking wordt als heel belangrijk voorgesteld, soms zelfs als de sleutel voor een overwinnend christenleven. De liederen gaan eigenlijk nog een stap verder dan het bidden om een aanraking. De liederen zijn er muzikaal op ontworpen, gecomponeerd, om door het zingen van het lied zelf de gewenste aanraking (beleving) van God te krijgen.

De in evangelische kring meest gebruikte methode (techniek) om tot de gewenste ervaring te komen is juist via aanbidding, via het zingen van zogenaamde aanbiddingsliederen. De hele dienst is er dan op gericht, er op toegelegd, om via het opbouwen van de aanbidding te komen tot de ervaring van God, tot het schouwen, tot liefdesextase. Als wij aanbidden komt, zo stelt men het voor, God dichterbij, het trekt God aan, het doet God tot ons naderen.

Lied 488 uit de Opwekkingsbundel.

Het lied heeft de vorm van een gebed. Er wordt gebeden om een ontmoeting met de Heer. Vandaar het "Heer, ik kom tot U", "Heer kom dichterbij" en het "als ik U ontmoet." Het gevolg van deze ontmoeting is dat je gaat zien en voelen. "Heer kom dichterbij, dan kan ik uw schoonheid zien en uw liefde voelen, diep in mij." En "Ik voel uw kracht en stijg op als een arend." Er wordt gebeden: "laat uw liefde stromen."

Deze gevoelsontmoeting met de Heer heeft, volgens het lied, verschillende gevolgen. Als we God ontmoeten en daardoor de liefde van God in ons voelen stromen "dan wijken trots en twijfel voor de kracht van uw (Gods) liefde." Het diep in ons voelen stromen van Gods liefde heeft verder, volgens het lied, tot gevolg dat we opstijgen als een arend. "Ik voel uw kracht en stijg op als een arend, dan zweef ik op de wind, gedragen door uw Geest en de kracht van uw liefde." Dus ik voel en als gevolg daarvan stijg ik op. Ik voel en ik zweef. Ik voel en wordt gedragen door de kracht van uw liefde.

Dit is een zuiver voorbeeld van een mystiek lied. In het lied gaat het om het verkrijgen van een ontmoeting met God. Het gaat om het verkrijgen van een aanraking van God. Het gevolg is dat je God gaat schouwen en voelen, zo staat het ook letterlijk in het lied. Dit zijn precies de twee doelen van de mystiek: het schouwen van God, dat is het doel van het platonisme, en het voelen van God, de extase, dat is het doel van het neoplatonisme. De aanraking is volgens het lied levensveranderend en het doet je opstijgen, het maakt je tot een overwinnend christen. Het doet je zweven, het doet trots en twijfel wijken, het verandert je, je vindt er rust. Het gebed wat in dit lied wordt gegeven komt samengevat neer op "laat me iets voelen, dan komt het in orde."

De melodie is er op gemaakt om het gewenste "gevoel" te bevorderen. Let op het door de melodie ondersteunen van de emotionaliteit (B.v. het slepend aanhouden van de toon in het refrein bij de woorden: houd, stromen, liefde.) Ook wordt op het laatst toegewerkt naar een hoogtepunt door het tweemaal herhalen van het refrein met als slot nogmaals een stuk van het refrein. Het driemaal herhalen van het meest emotionele deel aan het eind van het lied geeft de gelegenheid om je weg te laten voeren door de emotie.

Stel dat, mede door het zingen van het lied, het gewenste gevoel wordt verkregen. Je voelt diep in je binnenste Gods liefde stromen. Je stijgt op. Je gaat de lucht in. Maar wat gebeurt er vervolgens op het moment dat je Gods liefde niet meer voelt stromen? Dan volgt er een vliegongeluk, een crash, een luchtramp, want dan stort je geestelijk neer.

De bijbel spreekt in Jesaja 40:31 ook over het opstijgen als met arendsvleugels. Daar gaat het echter niet om een aanraking van God, een ontmoeting met God die je doet zweven. Daar gaat het om geloof. Wie de Here verwachten (een uitdrukking van geloof, vertrouwen, rekenen op Gods beloften van bijstand en uitredding) die putten door het geloof nieuwe kracht en stijgen op. In lied 488 ontbreekt het geloof geheel. Daar is het "wie de Here verwachten" veranderd in "wie de Here voelen."

De inhoud van het lied is niet bijbels. Het leert leven op gevoel in plaats van door geloof. Het gaat tegen de bijbel in. Het is heidens, platonisch en neoplatonisch van inhoud. Het klinkt alleen maar christelijk omdat christelijke termen worden gebruikt.

Mensen zeggen toch dat ze gezegend zijn door het lied. Naar hen luisterend lijkt het er op dat sommigen niet naar de rationele inhoud van het lied kijken. Het dringt helemaal niet door wat er letterlijk staat. Men pikt er willekeurig uitdrukkingen uit die men vervolgens vanuit de eigen bijbelkennis toch min of meer bijbels invult.

Er staan vele van dergelijke liederen in de Opwekkingsbundel. Elke jaar worden er liederen toegevoegd. Je kunt aan de volgorde in de bundel zien dat de liederen, over de jaren gezien, steeds mystieker aan het worden zijn. Steeds meer ervaringsgericht. Met steeds minder bijbelse en leerstellige inhoud. Het zijn ook vaak "ik" liederen. Ik beleef dit, ik voel dat. Ook zit er nogal eens onbijbelse pinkstertheologie in. Wat dat laatste betreft, neem b.v. het lied "Ik geloof in God de Vader.." (Opwekkingsbundel nr. 347) Dit is wel een lied met inhoud. Het volgt in grote lijn de apostolische geloofsbelijdenis. In de apostolische geloofsbelijdenis worden de meest fundamentele feiten van het christelijk geloof opgesomd. Als je het lied echter vergelijkt met de apostolische geloofsbelijdenis dan merk je een verschil. Er is stiekem iets tussen de lijst met fundamentele geloofsfeiten gevoegd, namelijk de geestesgaven. Voor de schrijvers van dit lied waren deze blijkbaar van hetzelfde fundamentele belang als de andere wel in de apostolische geloofsbelijdenis genoemde feiten. Het is duidelijk uit welke hoek dit naar voren halen van de geestesgaven afkomstig is. Let op dat ook het oordeel in verband met de wederkomst van Christus is weggehaald.

Iemand noemde liederen als het hierboven behandelde lied 488 "zweefliederen."

Contrasteer het "zweeflied" 488 met het volgende, in evangelische kringen vroeger heel populaire lied "When we walk with the Lord in the light of His word" ("Hij die rustig en stil") Het refrein luidt: "Trust and obey for there is no other way to be happy in Jesus than to trust and obey" In dit lied wordt de bijbelse spiritualiteit, geestelijkheid, kernachtig onder woorden gebracht, vertrouwen en gehoorzamen. Dit soort liederen zijn verdrongen door allerlei mystieke "zweefliederen".

De zweefliederen worden gebruikt om in een trance te komen. Het zijn infeite tranceliederen.

Daarom lijken sommige (zeker charismatische) diensten tegenwoordig zo op de popconcerten die ik voor mijn bekering placht te bezoeken. Ook daar ging men in trance op de muziek. Een tijd geleden was ik in een samenkomst in een volle evangelie gemeente. Een lied werd opgegeven. Nog voor de muziek het lied inzette gingen sommigen al in de houding staan: armen opgeheven, ogen dicht, blik in vervoering naar boven gericht. Dit alles schept een surrealistische onwezenlijk sfeer.

Een bericht uit Amerika vermeldde dat er op dit moment een tendens is dat de mannen weglopen uit evangelische gemeenten en samenkomsten. Ik kan het me zeer goed voorstellen als je voortdurend in een vage, weke, mystieke sfeer moet verblijven. Anderen zijn daarentegen naar het lijkt verslaafd aan dit soort liederen. Verslaafd aan de gevoelsbewegingen die dit soort liederen opwekken. De oude liederen "smaken" hen niet omdat er niet of nauwelijks op "getript" kan worden.