Wat is er mis met de ‘praise’ cultuur

Wat is er mis met de ‘praise’ cultuur?

Laten we de praisebeweging naast de bijbel leggen. Dan vallen er direct enkele dingen op.

1. De grote nadruk op aanbidding is onbijbels

Tegenwoordig hebben we aanbiddingsleiders, scholen van aanbidding, aanbiddingsblokken, aanbiddingsdiensten, aanbiddingsliederen, een jaar van aanbidding. Er is een hele worship-cultuur ontstaan.

De brieven van het Nieuwe Testament zijn speciaal tot de gemeente gericht. In deze brieven vinden we het onderwijs van de apostelen.

Weet u hoeveel keer we, als christenen, in deze brieven, worden opgeroepen om te aanbidden? Precies nul keer. Niet één keer vinden we een directe oproep om te aanbidden. Een enkele keer wordt er een verwante term gebruikt, b.v. het brengen van een lofoffer.

Aanbidden is natuurlijk niet verkeerd, maar de apostelen leggen er absoluut geen nadruk op.

2. In de brieven aan de gemeente ligt de nadruk op dankzegging

In de brieven van het Nieuwe Testament ligt de nadruk niet op aanbidding maar op dankzegging. Daar wordt in de brieven wel herhaaldelijk toe opgeroepen.

"En weest dankbaar" (Kol. 3:15)

"Dankt ten allen tijd" (Efeze 5:20)

"Dankt onder alles" (1 Thess. 5:18)

"met dankzegging" (Filp. 4:6)

Een christen behoort over te vloeien (over te lopen) van dankzegging.

"zoals u geleerd is overvloeiende in dankzegging" (Kol. 2:7)

Als er al ergens een school voor opgericht zou moeten worden, dan zou het een school voor dankzegging moeten zijn en niet voor aanbidding.

Dertig jaar geleden lag in evangelische kring inderdaad de nadruk op dankzegging. Dit is veranderd doordat de evangelische wereld overspoeld is door de worship-golf. Zoals zoveel zaken uit de charismatische beweging heeft ook de worship-golf de christenen van de evenwichtige bijbelse oriëntatie afgehaald. Vroeger zongen we dankliederen. Nu zingen we 'emotionele' aanbiddingsliederen. Dat wordt gezien als het toppunt van "spiritualiteit".

3. Een misverstand over wat aanbidding is

31. Wat verstaat de bijbel onder aanbidding?

De kerngedachten van de bijbelse aanbidding zijn erkenning en onderwerping. Onderwerping aan en erkenning van God. Dit uitgedrukt in daden, houding en woorden.

Je ziet dat de aanbidders in de bijbel zich neerwerpen voor God, dat is een uiting van onderwerping en eerbied.

Het Hebreeuwse woord "sahah" is het voornaamste woord dat in het Oude Testament voor aanbidding wordt gebruikt, het betekent letterlijk "neerbuigen".

Als je kijkt naar de inhoud van de aanbidding, waar we in de bijbel voorbeelden van hebben, dan zie je dat het gaat om erkenning van God.

"zullen de .. oudsten zich neerwerpen voor Hem …en Hem aanbidden …. zeggende: Gij onze Here en God zijt waardig te ontvangen de heerlijkheid, de eer en de macht; want gij hebt alles geschapen en om uw wil was het en werd het geschapen" (Openbaring 4:10,11)

Zij spreken uit en erkennen dat God waardig is om de heerlijkheid, de eer en de macht te ontvangen. Dit vanwege het feit dat God de schepper is. Ze nemen hun plaats als schepsel in, ze werpen zich neer, een gebaar waarmee ze hun onderwerping aan God onderstrepen.

Het voornaamste Griekse woord voor aanbidding is proskuneia en dat betekent letterlijk "kussen in de richting van". Zoals een hond de hand van zijn meester likt, in een gebaar van erkenning en onderwerping. Zoals de mensen een knieval maken voor de Paus en dan zijn zegelring kussen. Zoals de onderdanen van de voormalige dictator Saddam Hoessein gewoon waren om zijn hand of de revers van zijn jas te kussen. Daaraan kun je zien hoe in het Midden Oosten deze gewoonte door de tijd heen heeft standgehouden. De Grieken gebruikten het woord voor het neerbuigen voor hun afgodsbeelden.

"opdat in de naam van Jezus zich alle knie zou buigen van hen, die op de aarde en die onder de aarde zijn, en alle tong zou belijden: Jezus Christus is Here, tot eer van God, den Vader" (Filp. 2:10,11)

In deze tekst zien we de elementen van ware aanbidding. Erkenning van en onderwerping aan God (de knie voor hem buigen) en belijden, erkennen, uitspreken dat Jezus Heer is.

"Groot en wonderbaar zijn uw werken, Here God, Almachtige, rechtvaardig en waarachtig zijn uw wegen, Gij Koning der volken. Wie zou niet vrezen, Here, en uw naam niet verheerlijken? Immers gij alleen zijt heilig. Want alle volken zullen komen en zullen voor U nedervallen in aanbidding, omdat uw gerichten openbaar zijn geworden." (Openbaring 15:3,4)

Neervallen in aanbidding. Waarom? In dit geval omdat Gods gerichten openbaar zijn geworden. De gerichten zijn de plagen die in de voorgaande hoofdstukken van het boek Openbaring zijn beschreven.

3.2. Wat de charismatische beweging onder aanbidding verstaat

De theorie is ook hier dat we aanbidden om God te eren. In de praktijk echter komt het er veelal op neer dat onder aanbidding wordt verstaan het 'in vervoering opgaan in God'.

Die leer en houding zijn niet uit de bijbel afkomstig maar uit de mystiek, speciaal de rooms-katholieke mystiek. Het doel is om, b.v. door het zingen van aanbiddingsliederen, te komen in een staat van vervoering, in een staat van directe godservaring. De rooms-katholieke mystici noemen dat de staat van contemplatie. Dan kom je in een staat waar je Gods liefde diep in je voelt stromen. Bij de huidige charismatische aanbiddingsgolf gaat het, bewust of onbewust, om het ervaren en beleven van God, onder meer door je passief mee te laten voeren op aanbiddingsmuziek.

Dit heeft niets meer met het bijbelse begrip aanbidding te maken.

Aanbidding is zeker ook niet het met een van emotieverstikte stem liefdesliederen tot God en tot Jezus zingen. Kijk naar de inhoud van de aanbidding en de lofprijzing in het Nieuwe Testament. Je zult tevergeefs een liefdeslied in de richting van Jezus zoeken. (Voor een bespreking van de bijbelse hoogliedmystiek met zijn verlangen, gemis, smachten, etc, zie punt 9 het artikel De bijbel over geloof, gevoel, ervaring en mystiek”)

In de popmuziek spreken de deskundigen wel over een zanger of zangeres die "the tear in the voice" heeft. Daar bedoelt men mee dat de zanger of zangeres instaat is om een bepaalde emotie (weemoed, onvervuld verlangen, etc) in zijn of haar stem te leggen. In veel van de huidige aanbiddingsliederen zit dezelfde weemoed, het onvervulde verlangen, als in de country muziek die ik vroeger beluisterde.

Zelfs een oud lied als "Als ik ooit u beminde dan is het Jezus nu" (Johannes de Heer, Opwekking) wordt tegenwoordig vaak bedorven door de opgelegde emotionele en slepende wijze van zingen. Zo werd het vroeger nooit gezongen.

4. De houding bij het aanbidden

Wat is de bijbelse houding. Is dat staande met gesloten ogen het in vervoering opheffen van de handen?

Als je de schriftgedeelten leest waarin wordt beschreven hoe wordt aanbeden dan zien we dat de aanbidders zich altijd en zonder uitzondering neerwerpen voor God. Jezelf neerwerpen voor God is een teken van erkenning en onderwerping. In de bijbel zien we dat de christenen vaak neer knielden als ze tot God baden. Knielen is een teken van onderwerping. Het is een daad van verootmoediging, van jezelf op een letterlijke manier klein maken voor God.

"boog zich in aanbidding neder" (Richteren 7:15)

"wierp zich op zijn aangezicht en aanbad" (Dan. 2:46)

"derhalve wierpen … zich ter aarde en aanbaden" (Daniel 3:7)

"Indien gij u nederwerpt en mij aanbidt" (Matth. 4:10)

"grepen zijn voeten en zij aanbaden" (Matth. 28:9)

"Hij zal zich ter aarde werpen en God aanbidden en belijden .." (1 Kor. 14:25)

"zich nederwerpen … en Hem aanbidden" (Openbaring 4:10)

"wierpen zich neder een aanbaden" (Openbaring 5:14)

"wierpen zich op hun aangezicht voor de troon en aanbaden" (Openbaring 7:11)

"wierpen zich op hun aangezicht en aanbaden God" (Openbaring 11:16)

"Want alle volken zullen komen en zullen voor u neder vallen in aanbidding" (Openbaring 15:4)

"wierp zich neder en aanbad (Openbaring 19:4)

"En ik wierp mij aan zijn voeten om hem te aanbidden" (Openbaring 19:10)

"en ik wierp mij voor de voeten om te aanbidden" (Openbaring 22:8)

De knie voor de Heer buigen is een manier om je eerbied en ontzag uit te drukken.

In evangelische kring was het dertig jaar geleden nog gebruikelijk om te knielen als er gezamenlijk werd gebeden nu vaak niet meer. Onbegrijpelijk als je bedenkt dat men tegenwoordig zo op aanbidding is gericht.

Eerbied en ontzag voor God? Waarom eigenlijk? Omdat onze God de heilige God is. Omdat Hij "een verterend vuur" is. "Laten wij dankbaar zijn ….en hierdoor God vereren op een Hem welbehaaglijke wijze met eerbied en ontzag, want onze God is een verterend vuur" (Hebr. 12:28,29)

Het is niet verrassend dat de huidige, vooral charismatische, aanbidders ook op het gebied van de uitvoering (de houding) afwijken van de bijbel.

De charismatische wijze van aanbidden: staande, met een in vervoering opgeheven hoofd, jezelf, met gesloten ogen, in je gevoel mee laten voeren door de muziek. Passief, naar binnen gekeerd. Weg van de wereld. Deze houding past uitstekend bij de mystieke wijze van aanbidding (contemplatie), maar niet bij de bijbelse betekenis van aanbidding.

5. Het door elkaar gooien van de bedelingen

Men gooit de bedelingen, de bijbelse perioden, door elkaar.

Als christenen hebben wij ons in het bijzonder te concentreren op het onderwijs van de apostelen. Dat onderwijs vinden we in de brieven van het Nieuwe Testament.

De worship-beweging richt zich op de Oude Bedeling. Op de oudtestamentische eredienst, op de tempeldienst van Israël. Daar haalt men de aanbiddingleiders, voorzangers, prachtige combo's (vergelijk de tempelmuziek), etcetera, vandaan. De Oude bedeling was gericht op uiterlijke dingen.

Of men grijpt vooruit naar de hemelse situatie. Dan haalt men inspiratie uit het boek Openbaring. Maar, zoals gezegd, ook daar ontbreken de emotionele liefdesliederen richting Jezus. Bekijkt u eens de inhoud van de aanbidding zoals we die in het boek Openbaring vinden. Lees het boek door en kijk wat er concreet wordt gezegd in de aanbidding.

6. Geen kwestie van persoonlijke smaak

In vroeger jaren werd in evangelische gemeenten 'aanbidding in worship-stijl' ontmoedigd. Op de conferenties van Operatie Mobilisatie werd het b.v. ronduit verboden. De leiding wilde niet dat de mensen gingen ‘trippen’, omdat men toen nog inzag dat dit niets met bijbelse worship te maken heeft.

Voor meer informatie over het onderwerp, klik hier.
Home - naar de startpagina.